Kompensacyjna redukcja oferowania w pomocy ratunkowej i restrukturyzacyjnej dla linii lotniczych w prawie Unii Europejskiej – analiza skutków, perspektywy zmian

Pomoc publiczna była zawsze obecna w sektorze transportu lotniczego. Fakt, że linia lotnicza znalazła się w sytuacji, w której zmuszona była wystąpić o publiczne wsparcie z punktu widzenia unijnego prawa konkurencji jest czymś niekorzystnym, jednak nie niespotykanym. Komisja Europejska stojąc na stanowisku, że każda pomoc publiczna zaburza konkurencję, wymaga od jej beneficjenta zastosowania środków wyrównawczych, tzw. kompensacji polegającej na konieczności ograniczenia części rentownych operacji, mających na celu w założeniu, stymulowanie konkurencji i minimalizowanie negatywnych skutków wsparcia. Niniejsze opracowanie przedstawia analizę ram prawnych i skutków zastosowania wzmiankowanych środków wyrównawczych oraz ich ewentualnej zmiany, które w transporcie lotniczym przybierają formę redukcji oferowania, czyli zmniejszania floty, rezygnacji z obsługi rentownych połączeń oraz zbycia przydziałów czasów operacji w koordynowanych portach lotniczych. Zagadnienie zostało przedstawione zarówno od strony wpływu stosowanych środków na ogólną konkurencyjność bardzo specyficznego sektora, jak i w kontekście celów społecznej gospodarki rynkowej stanowiącej podstawę ustroju gospodarczego Unii Europejskiej. Wywód kończą wnioski de lege ferenda sformułowane w związku z trwającą „modernizacją” unijnego systemu pomocy publicznej.

State aid has always been present in the airline industry. From the perspective of competition law, the fact that an undertaking was forced to apply for public support is something unwanted, but certainly not unprecedented. The European Commission is of the opinion that every aid measure disrupts competition and thus that a certain compensatory action is required. These compensatory measures involve the scaling-down of parts of commercially viable operations. They are meant to stimulate the competitive process and to minimize the negative effects of the aid in question. This paper analysed both the regulatory regime and the impact of the discussed measures, including the possibility of their amendment. In the air transport sector, compensation takes the form of a reduction of the service offering. This translates into fleet culling, withdrawal from profitable routes and the divestiture of slots at coordinated airports. The issue under consideration is presented from the standpoint of the impact of compensatory measures on the overall competitiveness of the airline industry as well as in the context of the values of social market economy upon which the EU’s economic model is built. The article closes with conclusions de lege ferenda formulated in the light of the EU’s ongoing State Aid Modernisation Plan.