Prawna ochrona konsumenta w sieci na przykładzie zagadnienia darmowych usług platform internetowych

Globalne platformy internetowe, takie jak Google, Facebook, Amazon czy Linkedin, coraz częściej oferują konsumentom bezpłatne usługi. Usługi takie jednak tylko pozornie są darmowe, konsument płaci bowiem za korzystanie z nich swoimi danymi. Problem takich pozornie darmowych usług polega m.in. na braku rzetelnej i pełnej informacji o wszystkich elementach umowy oraz wprowadzaniu konsumenta w błąd, co do rzeczywistej odpłatności usług i dalszego wykorzystania jego danych przez platformę internetową oraz inne podmioty. Przedmiotem artykułu jest analiza możliwych kwalifikacji prawnych wskazanych praktyk platform internetowych oraz prawnych metod ochrony konsumenta przed takimi praktykami. Wskazano możliwe rozwiązania prawne, dostępne na gruncie prawa polskiego, w tym prawa ochrony konsumentów, danych osobowych oraz konkurencji. Zaproponowano również zmianę dotychczasowego podejścia do omawianych praktyk platform internetowych i przedstawiono alternatywne rozwiązanie, oparte na współpracy krajowych i unijnych urzędów i instytucji.

Global internet platforms, such as Google, Facebook, Amazon or Linkedin, increasingly offer consumers free of charge services. Such services, however, are only seemingly free – consumers pay for their use with their own data. The problem with such seemingly free services lies, inter alia, in the lack of reliable and complete information about all elements of the agreement. Hence, consumers are being misled as to the actual remuneration for such services, as well as further use of their data by the internet platforms and other entities. This article analyzes possible ways of a legal classification of such practices of internet platforms, and legal methods of consumer protection against such practices. It indicates possible legal solutions available under Polish law, including consumer protection law, data protection law and competition law. It also proposes a change to the current approach to the practices of internet platforms and presents an alternative solution based on the cooperation of national and EU agencies and institutions.