Chroniąca funkcja rodzicielskiej mentalizacji

Termin rodzicielska funkcja refleksyjna lub rodzicielskie mentalizowanie oznacza kompetencje rodzica do brania pod uwagę myśli, uczuć i potrzeb stojących za obserwowanymi zachowaniami dziecka. Nowe badania skupiają się nie tylko na tym, co rodzice mówią do dziecka, ale również na znaczeniu cielesnego dostrojenia między rodzicami a dzieckiem – kompetencja ta została określona jako mentalizowanie zakorzenione w ciele. Oba typy mentalizowania są związane z późniejszym rozwojem dziecka: funkcjami wykonawczymi, stylem przywiązania oraz rozwojem poznawczym i społecznym dziecka. Celem artykułu jest prezentacja badań dotyczących znaczenia funkcji refleksyjnej rodzica dla rozwoju dziecka, omówienie najczęstszych zakłóceń obserwowanych podczas pracy klinicznej, znaczenia tzw. zakorzenionej w ciele rodzicielskiej mentalizacji oraz sposobów wspierania rozwoju tych kompetencji. Co istotne, badania pokazują, że nawet krótkoterminowe oddziaływania zarówno grupowe, jak i indywidualne wspierające funkcje refleksyjną są stosunkowo skuteczne. Zaprezentowane w artykule badania ilościowe są ilustrowane materiałem klinicznym i przykładami prowadzonych na świecie programów wpierających funkcję refleksyjne rodziców i poprzez to wzmacniających mechanizmy związane z odpornością psychiczną, takich jak Parents First (ogólnokrajowy program wspierania funkcji refleksyjnej realizowany w Finlandii), Minding the Baby i Mothering from the Inside Out.

The term parental reflexive function or parental mentalization means the parent’s competence to take into account the thoughts, feelings and needs of the child’s observed behaviour. New research focuses not only on what parents say to the child, but also on the importance of bodily tuning between parents and the child – this competence was defined as mentalization rooted in the body. Both types of mentalization are related to the subsequent development of the child: executive functions, attachment style, cognitive and social development of the child. The aim of the article is to present research on the importance of a parent’s reflexive function for the child’s development, to discuss the most frequent disturbances observed during clinical work, the importance of so-called rooted in the body of parent mentalization and ways to support the development of these competences. Importantly, research shows that even short-term interactions, both group and individual, supporting reflexive functions are relatively effective. The quantitative studies presented in the article are illustrated both with clinical material and examples of programs that support the reflexive function of parents and thus strengthen mechanisms related to mental immunity, such as Parents First Program – national reflection support program implemented in Finland, Minding the Baby and Mothering from Inside Out.