Postępowania sądowe w sprawach o odszkodowanie (zadośćuczynienie) z tytułu nieprawidłowego wykonania kary pozbawienia wolności (tymczasowego aresztowania)

Autor omawia kwestię odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu szkód wyrządzonych w zakładach karnych (aresztach śledczych). Przedstawiona jest wykładnia przesłanek prawnych powołanej odpowiedzialności w orzecznictwie sądowym, jak również jej społeczny rezultat w postaci finansowego obciążenia Skarbu Państwa w przypadku wyroków zasądzających odszkodowania (zadośćuczynienia). Wskazane są szczegółowo faktyczne przyczyny dochodzonych przez poszkodowanych roszczeń oraz ich kwalifikacja prawna. Analizie poddano powództwa cywilne związane z pobytem w zakładzie karnym (areszcie śledczym) obejmujące roszczenia o zadośćuczynienie (odszkodowanie) jak również roszczenia o charakterze niemajątkowym z tytułu szkód niemajątkowych (naruszenia dóbr osobistych). Ponadto scharakteryzowano roszczenia związane z naprawieniem szkód majątkowych w mieniu i na osobie wywołanych postępowaniem funkcjonariuszy (pracowników) Służby Więziennej. W artykule postuluje się ukierunkowanie polityki penitencjarnej na takie ukształtowanie organizacji Służby Więziennej, która eliminowała by przypadki skutecznego dochodzenia roszczeń ze strony osób przebywających w zakładach karnych (aresztach śledczych) ze względu na ich bezpodstawność.

The paper discusses the question of liability for damages suffered in penal institutions (remand centers). It presents the interpretation of legal premises for the said liability as stemming from court decisions, as well as the social effects of such liability, i.e. financial burden for the State Treasury in case of judicial decisions to award damages (compensation).We discuss in detail actual causes for claiming such compensation and their legal qualification. The analysis covers civil lawsuits concerning the stay in the penal institution (remand center) as well as non-property claims for non-property prejudice (infringement of personal rights). Moreover, we describe claims for compensation for property damage caused to the name and to person as a result of the conduct of officers (staff) of the Prison Service. We suggest that the penitentiary policy should be reoriented to foster the organization of the Prison Service in order to eliminate effective claims enforcement by detainees at penal institutions (remand centers), i.e. to make their claims groundless.