Participation of members of Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow in Polish and international sokol slets until 1939

This paper is a contribution to the history of activities of the Polish Gymnastic Society “Sokol” in Rzeszow, which was created in 1886. Slets’ activity of the “Sokol” nest in Rzeszow was a reflection of the state of interest and support for the Sokol idea among the inhabitants of Rzeszow from the late 19th century to the outbreak of the Second World War. Slets constituted an important aspect of the Sokol movement and they were a manifestation of ties with the society. Their main goal was to promote the Sokol idea, to present the strength of the Sokol movement, to exchange mutual experiences and to integrate the representatives of individual units called “nests”. They also had a wider patriotic and national context. Each “Sokol” slet had its purpose and idea, a thought and a motto which they followed. The participation in slets was of primary importance for “Sokol” members. The representatives of the nest from Rzeszow participated in nationwide Polish “Sokol” slets organized by the Association of Gymnastic Societies in Austria before the First World War. According to historical sources, they were present at the slets organized in Lviv (in 1892, 1894, 1903, 1913) and Cracow (in 1896, 1910). The members of Rzeszow “Sokol” were also present at some slets abroad: in Prague (in 1901) and in Zagreb (in 1906). Between 1919 and 1939 the representatives of Rzeszow nest did not participate in the slets organized by the “Sokol” Gymnastic Society in Poland as actively as in the earlier years. They took part only in the slets in Poznan (in 1929) and Katowice (in 1937).

Praca stanowi przyczynek do dziejów działalności Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Rzeszowie, które zostało utworzone w 1886 roku. Aktywność zlotowa członków rzeszowskiego gniazda jest odzwierciedleniem stanu zainteresowania i poparcia dla idei sokolej wśród mieszkańców Rzeszowa od końca XIX wieku do wybuchu II wojny światowej. Zloty stanowiły istotny element integracji ruchu sokolego i były przejawem więzi ze społeczeństwem. Ich celem było przede wszystkim propagowanie idei sokolej, prezentacja siły ruchu sokolego, wymiana wzajemnych doświadczeń i zintegrowanie przedstawicieli poszczególnych gniazd. Miały one również szerszy kontekst patriotyczno-narodowy. Każdy zlot sokoli miał swój cel i ideę, myśl i hasło, które mu przyświecało. Uczestnictwo w zlotach zawsze było dla członków „Sokoła” sprawą prestiżową. Przedstawiciele rzeszowskiego gniazda PTG „Sokół” brali udział we wszystkich ogólnozwiązkowych zlotach sokolstwa polskiego przed I wojną światową, organizowanych przez Związek Towarzystw Gimnastycznych w Austrii. Źródła historyczne potwierdzają ich obecność na zlotach organizowanych we Lwowie (1892, 1894, 1903, 1913) oraz w Krakowie (1896, 1910). Członkowie rzeszowskiego „Sokoła” zaznaczyli również swój udział w zagranicznych zlotach sokolich: w Pradze (1901 r.) i w Zagrzebiu (1906 r.). W latach 1919–1939 przedstawiciele rzeszowskiego gniazda nie uczestniczyli już tak aktywnie w zlotach ogólnozwiązkowych, których organizatorem był Związek Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce. Uczestniczyli jedynie w zlotach w Poznaniu (1929 r.) i w Katowicach (1937 r.).