Paweł Florenski oczami Sergiusza Chorużego

The paper is an attempt to present philosophical views of one of the currently most prominent Russian thinkers, Sergey Khoruzhy, through the prism of critique of Pavel Florensky’s thought. The latter – a genius and a martyr (as he is thought to be) – like most of the religious philosophers of the so-called Silver Age of Russian culture, seems to be far removed from the mainsteam of Orthodox spiritual tradition – hesychasm. The said tradition can be described as energetism whereas Florensky’s thought is best viewed as essentialism. Energetism, a quite enigmatic concept from the Western perspective, appears as fundamental concept of Khoruzy’s own philosophical conception – synergetic anthropology. Khoruzhy recognizes importance of Florensky’s thought but he considers it of historical value only. These and other points are elaborated in presented paper.

Artykuł jest próbą uchwycenia poglądów najważniejszego współczesnego filozofa rosyjskiego Sergiusza Chorużego przez pryzmat jego krytyki myśli Pawła Florenskiego. Ten ostatni – geniusz i męczennik za wiarę (jak powszechnie się sądzi) – okazuje się być dalekim od głównej duchowej tradycji prawosławia, hezychazmu, podobnie zresztą jak większość religijnych filozofów rosyjskich Srebrnego Wieku. Tradycję tę charakteryzuje bowiem energetyzm, a Florenskiego esencjalizm. Wspomniany energetyzm – pojęcie dość enigmatyczne z perspektywy kultury Zachodu – stanowi fundament własnej propozycji filozoficznej Chorużego. Choruży docenia, co prawda, twórczość Florenskiego, twierdzi jednak, że ma ona wartość tylko historyczną. Te i inne punkty zostały omówione w prezentowanym tekście.