Niezdaniowe akty mowy: między elipsą a nie-wzbogaconą usytuowaną illokucją

Niezdaniowe akty mowy to przynajmniej pozornie niezdaniowe wypowiedzi, za których pomocą mówiący dokonują pewnych aktów illokucyjnych: stwierdzają, pytają, proszą itp. Wśród teoretyków zajmujących się takimi wypowiedziami można wskazać zwolenników podejścia, które głosi, że większość takich wypowiedzi to jednak — wbrew pozorom — wypowiedzi zdaniowe (elipsy), oraz zwolenników stanowiska, zgodnie z którym treść takich wypowiedzi musi być bezpośrednio wzbogacona z kontekstu za pomocą procesów pragmatycznych niekontrolowanych semantycznie. W pierwszej części tej pracy przyglądam się bliżej stanowisku traktującemu wypowiedzi niezdaniowe jako elipsy i zastanowiam się, czy można uznać, że kontekst pozajęzykowy może wyznaczać sposób uzupełnienia wyrażenia do pełnego zdania w taki sposób, że pierwotna wypowiedź niezdaniowa może być uznana za elipsę. Następnie przedstawiam stanowisko, zgodnie z którym wypowiedzi niezdaniowe to udane akty illokucyjne niewymagające wzbogacenia pragmatycznego. Argumentuję, że taki pogląd nie jest adekwatny, ponieważ na jego gruncie wypowiedzi niezdaniowych nie można uznać za pełnoprawne akty mowy. W dalszej części pracy proponuję wersję stanowiska pragmatycznego, opartą na relatywizmie umiarkowanym François Recanatiego. Proponowana przeze mnie koncepcja pozwala uznać, że mimo iż wypowiedzi niezdaniowe semantycznie nie wyrażają sądów i nie mają wartości logicznej, to po odpowiednim wzbogaceniu z kontekstu pozajęzykowego mają na tyle określoną treść (i moc), że mogą być uznane za udane akty illokucyjne. Koncepcja ta pozwala również odpowiedzieć na zarzut ze zgodności gramatycznej, który jest jednym z najpoważniejszych zarzutów, z jakimi muszą się zmierzyć wszystkie koncepcje pragmatyczne.

In this paper, I analyse the standpoint according to which alleged subsentential speech acts are in fact ellipses. I argue that extralinguistic context usually does not determine unique linguistic expression which could be regarded as the elided fragment. Next, I critically examine the view which regards subsentential utterances as unenriched situated illocutions and claim that it is not adequate, since it does not satisfactorily explain why such acts are successful. Finally, I propose a pragmatics-oriented view based on Recanati’s moderate relativism. Contrary to Recanati, I postulate unarticulated constituents in the content of subsentential utterances. I argue that this view can disarm the objection from case-matching which is one of the most powerful objections against all pragmatics-oriented views.