Aleksander Zarzycki’s piano works are represented, in addition to other genres, by waltzes, of which he composed five. The first three, Grande valse Op. 4, Valse brillante Op. 8 and Grand valse Op. 18, are considered concert waltzes – larger in size and characterised by a variety of melodic ideas. They form an example showing that the composer continued to work with the traditional ternary form (ABA1). internally, these works are very elaborate. Zarzycki extensively employs the technique of variation, crafting new melodies by referencing a key motif, and imitation (of a motif or phrase) in both hand parts. The main tonalities are maintained only in short sections. The waltzes typically display frequent mode changes and more distant keys that are introduced through progressions or sometimes even through direct key changes without any modulation. The last two waltzes, Valse-Impromptu Op. 24 No. 2 and En valsant Op. 34 No. 3, due to their size can be categorised as piano miniatures. Formally, like those mentioned earlier, they have a ternary form, with a contrasted middle movement (in a dominant relation), but they are far less melodically differentiated. All five waltzes fit the style. Undoubtedly, the mentioned music pieces are technically and interpretively challenging due to their large jumps, use of chords with a wide span up to a twelfth, and varying melody and key. The article also discusses the matter of dating works, editions, dedications, and first performances that was made possible based on source research.
Aleksander Zarzycki w swoim dorobku kompozytorskim posiada szereg dzieł fortepianowych, co wynika z faktu, że sam był świetnym pianistą-wirtuozem. Tę twórczość fortepianową reprezentują między innymi walce, których skomponował pięć. Pierwsze trzy: Grande valse op. 4, Valse brillante op. 8 i Grand valse op. 18 – należą do walców koncertowych, o większych rozmiarach, które cechuje różnorodność pomysłów melodycznych. Na ich przykładzie widać, że kompozytor kontynuował tradycyjny repryzowy model formalny (ABA1). Nie jest to w jego przypadku proste zestawienie trzech myśli muzycznych, lecz bardziej rozbudowane wewnętrznie części. I choć budowa w oparciu o zdania i okresy jest w nich dominująca, to Zarzycki w dużym stopniu wykorzystuje również technikę wariantowania, tworzenia nowych melodii w nawiązaniu do jakiegoś jednego głównego motywu, oraz imitację (motywu, frazy) w partiach obu rąk. Nadrzędne tonacje utrzymują się tylko na krótkich odcinkach, typowe dla tych walców są zmiany trybów oraz bardziej odległe tonacje, które kompozytor wprowadza poprzez progresje, a czasem nawet pozbawione modulacji bezpośrednie zmiany tonacji. Dwa ostatnie walce, tj. Valse-Impromptu op. 24 nr 2 i En valsant op. 34 nr 3, ze względu na rozmiary zaliczyć można do miniatur fortepianowych. Formalnie, podobnie jak wcześniejsze, mają budowę repryzową, ze skontrastowaną częścią środkową (w relacji dominantowej), ale są one zdecydowanie mniej zróżnicowane melodycznie, niż poprzednie. Wszystkie pięć walców wpisuje się w stylistykę brillant, co wynika z zastosowania szybkich temp, figuracyjnej melodii, licznych przebiegów pasażowych (w tym łamane pasaże), ozdobników w postaci przednutek, trylów, akordów arpeggio, itp. Niewątpliwie są one wymagające technicznie i interpretacyjnie, choćby z powodu dużych skoków, akordów o rozpiętości nawet duodecymy, zmienności melodii i tonacji. W artykule poruszone zostały także kwestie datowania dzieł, wydań, dedykacji oraz pierwszych wykonań, które dało się ustalić na podstawie badań źródłowych.
