Diaspora krymskotatarska w Turcji i jej rola w kultywowaniu pamięci narodowej

Pierwsza część artykułu omawia historię emigracji Tatarów krymskich na ziemie osmańskie od rosyjskiej aneksji Krymu w 1783 roku do przejęcia półwyspu przez bolszewików. Przedstawiono w niej okoliczności największych fal emigracji i uchodźstwa pomiędzy Krymem, Dobrudżą i Anatolią. W drugiej części zaprezentowano stowarzyszenia Tatarów krymskich, żyjących na terenie państwa osmańskiego i późniejszej Republiki Turcji, konsolidujące krymskich emigrantów w okresie międzywojennym aż po czasy najnowsze. W nowej sytuacji geopolitycznej krymskotatarska diaspora w Turcji podejmuje następujące zadania: kultywowanie tradycji narodowych, edukacja, działalność wydawnicza, pomoc finansowa Tatarom na emigracji. W tej części pracy przedstawiono dwie największe instytucje diaspory Tatarów krymskich w Turcji – Stowarzyszenie Krymskie (Kırım Derneği) oraz Fundację Krymską Emel (Emel Kırım Vakfı).

The first part of the article discusses the history of emigration of the Crimean Tatars to the Ottoman lands from the Russian annexation of Crimea in 1783 to the takeover of the peninsula by Bolsheviks. The circumstances of the biggest waves of emigration and refugee between Crimea, Dobrogea and Anatolia are presented here. The second part presents associations of Crimean Tatars living in the Ottoman state and the later Republic of Turkey – student unions (1909) and others – consolidating Crimean emigrants in the interwar period, up to the newest times. In the new geopolitical situation, the Crimean Tatar diaspora in Turkey undertook the following initiatives: fostering of national traditions, education, publishing activities and financial assistance to Tatars in exile. This part of the work presents the two largest institutions of the Crimean Tatar diaspora in Turkey: the Crimean Association (Kırım Derneği) and the Emel Foundation (Emel Kırım Vakfı).