Kilka uwag na temat idei prawdy w klasycznych Chinach. Część pierwsza: Rozważania metodyczno-metodologiczne

W powyższym artykule autor omawia ideę prawdy w Chinach klasycznych w perspektywie komparatystycznej. W podejściu do idei prawdy kultury zachodnia i chińska różnią się: dla pierwszej kategoria prawdy jest samo przez się zrozumiała, w drugiej zdaje się ona prawie nie występować. Autor stara się najpierw (pierwsza część artykułu) wypracować metodyczno-metodologiczny horyzont spojrzenia na ideę prawdy w Chinach klasycznych, a potem (druga część) na przykładzie Dialogów konfucjańskich przedstawić konfucjański ideał junzi – ludzi szlachetnych – jako nosicieli dao-prawdy. Pierwsza, metodyczno-metodologiczna część artykułu zawiera zarówno problematykę filozoficzną (np. różnicę pomiędzy pojęciem a ideą / teorią a poglądem, historyczność rozumienia jako zasadę hermeneutyczną, pojęcie egzystencji autentycznej jako pierwszorzędną zasadę heurystyczną, potrójny wymiar pojęcia prawdy w zachodniej tradycji filozoficznej jako drugorzędną zasadę heurystyczną, koncepcję prawdy w hermeneutyce jako najbardziej uniwersalną zasadę heurystyczną), jak również sinologiczną problematykę (natura klasycznego języka chińskiego według tradycji chińskiej i sinologów, problem kandydatów leksykalnych problematyki prawdy w klasycznych Chinach, wybór tekstów do analizy i interpretacji idei prawdy w Chinach klasycznych oraz pojęcie Chin klasycznych). Wszystkie te metodycznometodologiczne kroki służą do stworzenia pomostu pomiędzy dwiema odmiennymi ideami prawdy, które powstały na zachodzie i w Chinach.

In the present article, the author describes the idea of truth in the classical China in the comparative perspective. The Western and Chinese cultures differ in their attitudes towards truth: while the former’s understanding of the category of truth is self-evident – in the latter, truth almost seems not to occur whatsoever. The author attempts first to (in the article’s part one) work out the methodical and methodological horizon to look at the idea of truth in classical China, then (part two), on the example of the Analects of Confucius – to introduce the Confucian ideal of junzi, the noble people as the dao-truth bearers. The first, methodical and methodological, part of the article contains both philosophical problems (eg. the difference between a notion and an idea / theory and attitude, the historicity of understanding as the hermeneutic rule, the notion of authentic existence as the primary hermeneutic rule, the triple dimension of the notion of truth in the Western philosophical tradition as the secondary hermeneutic rule, the concept of truth in hermeneutics as the most universal heuristic rule) – as well as the problems of sinology: the nature of the classical Chinese according to the Chinese tradition and sinologists, the problem of the lexical candidates of the questions concerning truth in classical China, selected texts to analyse and convey the idea of truth in classical China and the notion of classical China. All these methodical and methodological steps serve to create a bridge between two different ideas of truth that came into being – one in the West and one in China.