Ślady obecności arabskiej w sztuce Półwyspu Iberyjskiego

Artykuł prezentuje zarys spuścizny artystycznej muzułmanów pozostawionej na obszarze Półwyspu Iberyjskiego w okresie ekspansji i rozwoju kolejnych kalifatów (VIII-XV wiek). Wskazuje, jak na podłożu zróżnicowania kulturowego ówczesnego społeczeństwa następowało przenikanie się stylów (m.in. sztuka taifas, mudejar). Omawia nurty w architekturze sakralnej, świeckiej czy militarnej, przybliżając projekty, wzornictwo i metody zdobnicze. W opisie uwzględniono najbardziej spektakularne dokonania (La Giralda, Torre del Oro, Alhambra – Generalife), jak i mniej znane zabytki (Alfajeria w Saragossie, Casa de Mesa w Toledo, forteca Conventual w Meridzie). Przedstawienie wielości dziedzin stosowanego rzemiosła – od medalionów po kobierce – obrazuje, ile sztuka hiszpańska zawdzięcza wpływom arabskim. Dodane fotografie mają na celu pomóc uzmysłowić skalę osiągnięć budowniczych i kunszt dekoratorski. Przekrój ten opisuje zwięźle jedynie artefakty, sygnalizując tylko dorobek duchowy.

The present article describes the Muslims’ artistic heritage left in the area of the Iberian Peninsula in the period of expansion and development of subsequent caliphates (from 8th to 15th century). It indicates how, on the foundation of cultural diversification of the society of those times, the infiltration of styles (the art of taifas, mudéjar – among others) occurred. It describes the particular trends in the sacral, secular or military architecture, accustoming the reader with the designs, patterns and ornamenting methods. The present article also takes into consideration the most spectacular achievements (La Giralda, Torre del Oro, Alhambra – Generalife) as well as those less renowned monuments (Alfajeria in Saragossa, Casa de Mesa in Toledo, the Conventual Fortress in Merida). The presented multitude of the fields of applied craftsmanship – from the medallions to the carpets – indicates how much Spanish art owes to the Arabian influences. The included pictures aim to make the reader realise the scale of the architectural achievements and the decorating artistry. The overview describes only the artefacts – while only giving hints to the spiritual accomplishments.