Obrzęd azanu wśród Tatarów polskich na podstawie Chamaiłu Alijewicza

W niniejszym artykule przeanalizowano obrzęd azanu wśród Tatarów polskich na podstawie zapisów zawartych w Chamaile Alijewicza. Temu zabytkowi piśmiennictwa tatarskiego nadano taką nazwę ze względu na brak możliwości zidentyfikowania jego autora. Ibrahim Bronisław Alijewicz był natomiast imamem Muzułmańskiej Gminy w Nowym Jorku i to o nim wiadomo, że przez wiele lat swojej posługi korzystał właśnie z tego chamaiłu. We wprowadzeniu przedstawiona została charakterystyka języków występujących w chamaile oraz w innych zabytkach piśmiennictwa tatarskiego. Część kolejna opisuje Chamaił Alijewicza pod względem wyglądu, struktury oraz zawartości (szczegółowy spis treści). Część ostatnia zawiera opis azanu oraz przetłumaczony fragment Chamaiłu Alijewicza dotyczący tego obrzędu. Dla porównania zamieszczone są również zdjęcia oryginalnych stron zapisanych pismem arabskim. Opisany w niniejszym artykule tatarski obrzęd azanu pokazuje, że wśród Tatarów polskich nakładają się na siebie religia muzułmańska, chrześcijańska, dawne obrzędy plemienne, a także polskie tradycje ludowe.

The name Alijewicz's Chamaił refers to the manual for the rite of azan, used by the Tatars' community and its long-time imam, Ibrahim Bronisław Alijewicz, in New York. It bears his name for the impossibility of identifying its real author. The opening paragraphs of the article describe languages found in the chamaił and other extinct writings of the Tatars. The central part is devoted to the detailed analysis of the structure and content of the Alijewicz's Chamaił, as well as its external appearance. The closing paragraphs describe the actual azan. There is also a translation of an excerpt from the Alijewicz's Chamaił referring to this rite, along with the photographs of the original text in Arabic. The rite of azan, as described in this article, demonstrates a significant influence of Islam, Christianity, ancient tribal rites and Polish folk customs on the Tatars living in Poland.