PROAKTYWNOŚĆ W BUDOWANIU KARIERY ZAWODOWEJ MŁODZIEŻY KOŃCZĄCEJ STUDIA WYŻSZE

W dobie kryzysu gospodarczego często mówi się o konkurencyjności, nie tylko tej związanej z produkcją i różnymi branżami oraz tej w sferze usług, ale również szeroko pojętej, dotyczącej funkcjonowania jednostek na rynku pracy. Obecnie osoby podejmujące pracę, a zwłaszcza ludzie młodzi, bez doświadczenia zawodowego, powinny posiadać wiele cech wyróżniających je spośród innych kandydatów. Mowa tu nie tylko o formalnych kwalifikacjach czy kompetencjach, ale o zachowaniach związanych z efektywnym, skutecznym planowaniem oraz działaniem mającym na celu realizację planów zawodowych i rozwojem ich kariery zawodowej. Taki przejaw aktywności można określić mianem postaw proaktywnych. Niniejszy tekst stanowi raport z przeprowadzonych badań wśród studentów największych lubelskich uczelni kończących edukację wyższą. Na podstawie Skali Zachowań Proaktywnych w Karierze Augustyna Bańki wyróżniono cztery czynniki postawy proaktywnej, tj. proaktywność ogólną, poznawczą, proaktywność w nawiązywaniu kontaktów i budowaniu sieci wsparcia oraz proaktywność w budowaniu komfortu psychicznego w korzystaniu z sieci wsparcia. Wyniki badań wskazały, iż badani młodzi dorośli w zdecydowanej większości wykazują się jedynie przeciętnym poziomem proaktywności. Wyniki w poszczególnych czynnikach składających się na efektywne i skuteczne planowanie swojej kariery nieznacznie różnią się między sobą.

At the time of economic crisis, competitiveness is the concept that reappears in different contexts. Competitiveness is related not only to production and different services but also to the functioning of an individual on the job market. People who undertake a new job, especially young people without previous professional experience, should have such traits that would distinguish them from other candidates. These traits include not only formal qualifications or competences, but also behaviours connected with effective and efficient planning and activities whose aim is to achieve professional goals and to develop professional career, which can be defined as proactive behavior. The article discusses a study conducted among students graduating from the biggest universities in Lublin. On the basis of Augustyn Bańka’s Scale of Proactive Behaviours in Career, the author of the study has identified four elements of proactive behaviours: general proactivity, cognitive proactivity, proactivity in entering new contacts and constructing establishing the networks of support, and proactivity in building mental comfort through the use of networks of support. The results of the study have revealed that young adults exhibit an average level of proactivity. The differences between the respective elements contributing to the effective and efficient career planning were insignificant.