Wykorzystanie metod aktywizujących przez nauczycieli przedszkoli i klas I–III – raport z badań

Celem przeprowadzonych badań było poznanie opinii nauczycieli przedszkoli i klas I–III na temat przydatności i stopnia wykorzystania metod aktywizujących w procesie edukacyjnym w przedszkolu i w klasach I–III, a także walorów i częstotliwości wykorzystania tych metod w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Na podstawie przeprowadzonego badania sondażowego można wnioskować, iż ważnym zadaniem współczesnej szkoły, zwłaszcza na poziomie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, powinno być stosowanie różnorodnych metod pracy, a przede wszystkim aktywizowanie dzieci i uczniów. Nauczyciele cenią i bardzo często wykorzystują metody aktywizujące. Do najbardziej przydatnych w ich opinii należą gry dydaktyczne oraz metody i techniki integracyjne. Należy podkreślić, iż badani dostrzegają wiele walorów metod i technik aktywizujących. Ich stosowanie, w świetle zebranych wypowiedzi, korzystnie wpływa na wzrost aktywności dzieci, poprawę atrakcyjności zajęć, poprawę komunikacji, współdziałania i współpracy w grupie dziecięcej, kształtowanie kreatywności, poczucia pewności oraz wiary we własne możliwości dziecka. Metody te przyczyniają się również do poprawy relacji między nauczycielem a uczniem. Co bardzo ważne – blisko połowa badanych dostrzega wyraźną poprawę efektów procesu kształcenia przy zastosowaniu metod aktywizujących. We współczesnym systemie edukacyjnym podstawą nauczania stają się metody i formy aktywne, które powoli zaczynają wypierać metody podające, pozbawiające dziecko czynnego uczestnictwa zarówno w zabawie, jak i w nauce. W związku z tym niezwykle korzystnym zjawiskiem jest deklarowanie przez badanych nauczycieli częstego wykorzystania metod aktywizujących na poziomie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej i oczekiwanie dobrych efektów na przyszłość.

The purpose of this study is to identify the opinions of teachers working in both pre-school institutions and Years I–III, regarding the usefulness and applicability of activating methods in the educational process at these levels, and to determine the advantages and optimum frequency of use of these methods when working with children of pre-school and earlyschool ages. On the basis of the survey conducted, we can conclude that an important task for contemporary schools, especially at the level of preschool and early-school education, is the putting into practice of a variety of working methods – amongst these, those that activate children and pupils. The survey conducted reveals that teachers do appreciate the value of activating methods, and very often use them in their work. According to the respondents, the most useful methods are didactic games and activating techniques. Looked at in the light of the answers collected, their use is seen as having a positive influence in respect of increasing children’s activity, enhancing the attractiveness of classes, improving communication, cooperation and reciprocity in groups, and developing children’s creativity and self-confidence. Moreover, these methods contribute to improving relations between teachers and pupils. It is, moreover, highly significant that almost half of the respondents noticed major improvements in respect of the effectiveness of the educational process when the latter was organized so as to include making use of activating methods. In the contemporary education system active methods and forms of teaching have become fundamental, and are gradually replacing expository methods, which deprive children of active participation both in play and in learning. The fact that the teachers examined in the course of this study declare that they often use activating methods in their work at the level of pre-school and early-school education may thus be considered a very positive tendency, and we may expect to see positive results issuing from this in the future.