Antropologiczne podstawy odporności psychicznej: narracyjna autokonstrukcja jako czynnik ochronny w odporności psychicznej

Odporność psychiczna jako konstrukt to stosunkowo nowe zjawisko, które obecnie zyskuje na znaczeniu – zwłaszcza w nowych edukacyjno-pedagogicznych koncepcjach skupiających się na zapobieganiu zachowaniom ryzykownym. Dlatego też, w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, zmiana naszego podejścia do odporności psychicznej stała się o wiele głębsza niż zmiana zaledwie koncepcyjna. W niniejszym artykule omówimy dwa zagadnienia fundamentalne dla zrozumienia odporności psychicznej jako cechy bardzo ludzkiej, bez rozważania jej zastosowań. Istnieje wyraźna potrzeba odniesienia odporności psychicznej do aspektów typowo antropologicznych, które – jak sugeruje antropologia filozoficzna – mogą pomóc nam dostrzec, że ta cecha wynika z samej ludzkiej natury. Właśnie w tym momencie antropologia łączy się z narracyjną autokonstrukcją w rozwoju wewnętrznego logos. Takie antropologiczne cechy niewątpliwie ułatwiają nam zrozumienie tego, w jaki sposób osoba może siebie tworzyć poprzez własny dialog wewnętrzny skorelowany ze środowiskiem zewnętrznym. Na podstawie takiego rozwoju człowiek może tworzyć różne aspekty własnej osobowości, które pomagają stawić czoła trudnym, a nawet – w skrajnych przypadkach – traumatycznym sytuacjom.

Resilience as a construct is a relatively recent phenomenon that has now grown in importance, especially in new educational and pedagogical proposals that focus on prevention against possible risky behaviours. As a result, over the last few decades, approaches to resilience have undergone a transformation that goes far beyond this change in its conceptual conception. In this paper, we bring together two aspects that are considered fundamental to understanding resilience as a human capacity, leaving aside how it may be applied. There is a clear need to base resilience on clearly anthropological aspects that, suggested by philosophical anthropology, can help us to see that this capacity is the fruit of human nature itself. It is at this point that anthropology joins narrative self-construction in the development of the internal logos. Those anthropological traits are undoubtedly those that can help us to understand how a person can make themselves through their own internal dialogue in clear interrelation with their environment. Based on this personal growth, they will be able to develop aspects of their own personality that will help them to overcome adverse situations and even, in very extreme cases, traumatic situations.