„Płonąca granica”. Działalność szpiegowska w kontekście nielegalnych migracji na wschodniej granicy II Rzeczypospolitej (na przykładzie województwa tarnopolskiego)

Z jawisko działalności szpiegowskiej w kontekście nielegalnych migracji na terenach przygranicznych II Rzeczypospolitej pozostaje nadal mało zbadane. Celem niniejszego artykułu jest analiza procederu nielegalnego przekraczania granicy państwowej i wyjaś- nienie wpływu tego zjawiska na sytuację polityczną i gospodarczą w przygranicznym pasie województwa tarnopolskiego, a ściślej w jego powiatach: borszczowskim, czortkow- skim, kopyczynieckim, skałackim i zbaraskim, w latach 1921–1939. Najprawdopodobniej jest to pierwsza próba przybliżenia zależności między stanem ochrony granicy pań- stwowej, konfliktem ukraińsko-polskim w warunkach istnienia państwa polskiego i działalnością dywersyjno-wywiadowczą władz radzieckich na obszarze jednego ze wschodnich województw ІІ Rzeczypospolitej.

T he phenomenon of espionage in the context of illegal migrations in the borderlands of the Second Republic of Poland has not been thoroughly examined so far. This article aims to analyse the procedure of crossing the state border illegally and explaining the impact of the phenomenon on the political and economic situation in the borderlands of the Tarnopolskie Voivodeship, specifically in the Poviats of Borszczów, Czortków, Kopyczyńce, Skałat and Zbaraż in the years 1921–1939. This it most probably the first attempt to explain the relationship between the status of the protection of the state bor- der, the Ukrainian and Polish conflict during the existence of the Polish state and the sabotage and intelligence activities of the Soviet authorities in the territories of one of the Eastern voivodeships of the Second Republic of Poland.