Naturwissenschaftliche Gesellschaft (1888–1906), fikcyjna organizacja polskich studentów w Dorpacie

Konwent Polonia — a student organization created in 1828, throughout the period of its operation at Dorpat University (until 1918) has gathered almost half of all Polish students of that school. For the most part (until 1907), the corporation was illegal (although operating semi-openly, thanks to broad autonomy of the university), which contributed to the fact, that rich archives of Dorpat University do not contain any documents pertaining to this organization (as illegal organizations do not document their activities). In light of oncoming limitation of university autonomy and related Russifi cation, in 1888 Konwent Polonia has „hidden” itself behind an offi cially registered fi ctitious organization called „Nature Lovers Society”. Fortunately, a complete set of semester reports of the organization was preserved (Estonian Historical Archives in Tartu — Eesti Ajaloo Arhiiv, coll. 402, inv. 7, vol. 241). Despite fi ctitious nature of the Society and obviously fi ctitious reports thereof, their critical reading provides a lot of important information about Konwent Polonia.

Powstała w 1828 r. korporacja studencka Konwent Polonia przez cały czas funkcjonowania na Uniwersytecie w Dorpacie (do 1918 r.) zrzeszała ponad połowę wszystkich studentów polskich tej uczelni. Przez większą część tego okresu (do 1907 r.) korporacja ta działała nielegalnie (chociaż półjawnie, co było możliwe dzięki szerokiemu zakresowi autonomii, jakim cieszył się ten uniwersytet), co przyczyniło się do tego, że bogate archiwum uniwersytetu w Dorpacie nie posiada dokumentów dotyczących tej korporacji (bo organizacja nielegalna – nie zostawia dokumentów). W obliczu nadciągających ograniczeń autonomii uniwersyteckiej i towarzyszącej im rusyfikacji, Konwent Polonia w 1888 r. „ukrył” się za szyldem oficjalnie zarejestrowanej, fikcyjnej organizacji „Towarzystwo Miłośników Przyrody”. Szczęśliwie zachował się komplet cosemestralnych sprawozdań tej organizacji (Historyczne Archiwum Estonii w Tartu – Eesti Ajaloo Arhiiv, zesp. 402, inw. 7, vol. 241, k. 1–71). Mimo fikcyjnego charakteru tego towarzystwa i oczywistej fikcyjności jego sprawozdań, krytyczna ich lektura dostarcza szeregu istotnych informacji o Konwencie Polonia.