Korespondencja Janusza Warmińskiego i Kazimierza Dejmka

Wybór korespondencji między Januszem Warmińskim i Kazimierzem Dejmkiem. Obaj należeli do pokolenia polskich reżyserów, którzy artystyczną drogę zaczynali po II wojnie światowej. Spotkali się w Łodzi, gdzie w 1949, kolektywnie z Grupą Młodych Aktorów, założyli Państwowy Teatr Nowy, scenę wzorcową, skrojoną na miarę doktryny socrealizmu. Można się było spodziewać, że drogi Janusza Warmińskiego i Kazimierza Dejmka rozejdą się w 1952, gdy Warmiński został dyrektorem warszawskiego Teatru Ateneum, a Dejmek został w Łodzi. Opracowana korespondencja bezwzględnie zaprzecza tej tezie oraz dowodzi, że choć obaj twórcy tworzyli odrębne teatry, do końca trwali w życzliwej przyjaźni i mogli liczyć na koleżeńską lojalność na najostrzejszych zakrętach życia zawodowego. Zaprezentowano wybór listów z lat 1959–1976. Najwięcej rewelacji przynoszą listy z 1964 oraz z przełomu lat 60. i 70. XX w. Warmiński pisał do Dejmka m.in. ze Stanów Zjednoczonych, gdzie przebywał na stypendium na zaproszenie University of Kansas w Kansas City, a Dejmek do Warmińskiego z Europy, gdzie przebywał na artystycznej tułaczce po wyjeździe z Polski pod koniec lat 60. Treścią korespondencji są sprawy artystyczne. To zapis twórczych rebusów i wątpliwości, z którymi na co dzień siłowali się dwaj wielcy reżyserzy. W korespondencji wyraźne są też konteksty odnoszące się do życia i polityki teatralnej w powojennej Polsce. Publikowana korespondencja stanowi dziś ważne i potrzebne źródło do badań biograficznych obu artystów. Listy Warmińskiego do Dejmka pochodzą ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. Listy Dejmka do Warmińskiego – ze zbiorów Teatru Ateneum im. Stefana Jaracza w Warszawie.

A selection of letters exchanged between Janusz Warmiński and Kazimierz Dejmek. Both belonged to the generation of Polish theatre directors who started out their careers after the Second World War had ended. They first met in Łódź, where, along with the Grupa Młodych Aktorów [the Group of Young Actors], they founded the Nowy State Theatre, a paragon of the stage meeting the requirements of the doctrine of Socialist Realism. One would expect that Janusz Warmiński and Kazimierz Dejmek went their separate ways in 1952, when the former became head of the Ateneum Theatre in Warsaw whereas Dejmek stayed in Łódź. It would, however, be an overstatement because, as the correspondence published here testifies, they stayed friends and kept in touch for all the years when each worked toward their own vision of theatre, and they could count on each other’s help even at the most critical junctures of their careers. The correspondence presented here is a selection of letters exchanged between Warmiński and Dejmek in 1959–1976. The letters, especially the ones from 1964 and from the turn of the 1960s and 1970s, bring many revelations. Warmiński wrote to Dejmek from the USA, where he lectured at the University of Kansas, Kansas City, and Dejmek wrote to Warmiński when he travelled around Europe after he left Poland at the end of the 1960s. The correspondence focuses mostly on artistic matters. It documents creative puzzles and doubts that both of these great directors faced on a day-to-day basis. It is also very informative when it comes to the social and political circumstances of the theatre life in Poland after the Second World War. The letters published in this issue of Pamiętnik Teatralny are an important and very much needed source of biographical information about both artists. The letters by Warmiński to Dejmek are from the collection of the Zbigniew Raszewski Theatre Institute in Warsaw; the letters by Dejmek to Warmiński come from the archive of the Stefan Jaracz Ateneum Theatre in Warsaw.