Ekologiczne inspiracje modelu TALC cyklu życia obszaru turystycznego

The Richard Butler’s model of the tourism area life cycle (TALC) proposes a defined image of qualitative changing of number of tourists N over time within this area and of environmental, social and economic processes simultaneously proceeding there. According to the model N increases up to stagnation phase following S-shaped curve. The curve is a solution to logistic equation incorporated to the TALC model from ecology. The aim of this paper is to remind of the properties of the logistic model and underlying ecological assumptions, of some consequences that they may impose to TALC model, and to tie some other aspects of the TALC model with ecology. In particular, a graph of the right-hand side of the logistic equation as a function of N is invoked labeled with the description of consecutive phases of the touristic area development reminding that the first “primary” stage of the area, i.e. when N is small, has the greatest tourist population growth per capita. Then, that there is a decline of the attractiveness of the area in spite of – according to TALC scenario – provided facilities and investments. The same graph might be used to show some principal differences between ecotourism and mass tourism. Moreover the issues of population regulation, density-dependent self regulation, Allee effect, carrying capacity and r and K strategies were raised. It was also suggested that some experience from mathematical population modeling could be helpful in such considerations.

Model cyklu życia obszaru turystycznego (TALC) Richarda Butlera proponuje określony obraz jakościowych zmian liczebności turystów N na tym obszarze w miarę upływu czasu i zachodzących tam równocześnie procesów środowiskowo – społeczno – ekonomicznych. Zmiany N aż do osiągnięcia stagnacji mają następować według krzywej esowatej. Taki przebieg otrzymany został w modelu TALC przy założeniu, że populacja turystów rozwija się na tym etapie zgodnie z modelem logistycznym, zaczerpniętym z ekologii. Celem tej pracy było przypomnienie własności modelu logistycznego i ekologicznych założeń leżących u jego podstaw oraz pewnych konsekwencji wkomponowania modelu logistycznego do modelu TALC. Podjęto także próbę powiązania innych aspektów TALC z ekologią. W szczególności powołano się na wykres prawej strony równania logistycznego modelu TALC w funkcji N z naniesionymi fazami ewolucji obszaru turystycznego, który przypomina, że najbardziej atrakcyjny jest obszar pierwotny tzn. gdy N jest małe, gdyż cechuje się on największym wzrostem populacji turystów liczonym per capita. Według tego wykresu wraz ze wzrostem N zachodzi liniowy spadek atrakcyjności mimo wprowadzanych zgodnie ze scenariuszem modelu TALC inwestycji, tzn. nie odwracają one tego trendu. Ten sam diagram może posłużyć do pokazania niektórych elementarnych różnic pomiędzy ekoturystyką i turystyką masową. Poruszono też kwestie regulacji populacji, w tym gęstościowo -zależnej samoregulacji, efekt Allee, pojęcie pojemności środowiska oraz strategii r i K. Wskazano także, że w modelowaniu populacji turystów pomocne mogą być doświadczenia zdobyte na polu modelowania populacji w ekologii.