Otwarcie zawodów adwokata i radcy prawnego w Polsce po 1989 roku

Artykuł przedstawia zasady wykonywania zawodu przez prawników kwalifikowanych, tj. adwokatów i radców prawnych, w okresie zmian ustrojowych w Polsce od 1989 do 2017 roku, w szczególności zmiany zasad naboru nowych członków samorządów zawodowych prawników kwalifikowanych w kontekście, po pierwsze, dostępności usług prawnych dla obrotu komercyjnego i niekomercyjnego, a po drugie, dostępności zawodu prawnika kwalifikowanego dla absolwentów wydziałów prawa. Przez „otwarcie zawodów prawniczych” rozumiany jest trwający około 15 lat proces negocjacji społecznych oraz zmian ustawowych, który z założenia miał doprowadzić do zasadniczego zwiększenia dostępu do zawodu adwokata i radcy prawnego, jak i do usług prawnych. W tym kontekście podejmuję próbę wstępnej oceny skutków otwarcia zawodów prawniczych oraz oceny efektywności aktualnego modelu dostępu młodych prawników do zawodów adwokata i radcy prawnego przez pryzmat ich szans na rynku usług prawnych i możliwości zaspokojenia ambicji zawodowych.

The paper presents the rules binding upon qualified lawyers, i.e. advocates and attorneys at law, to pursue their profession during the period of political changes in Poland from 1989 to 2017, in particular the changes in the principles of recruitment of new members of self-governing councils of qualified lawyers in the context of, first, availability of legal services for commercial and non-commercial operations, and second, availability of the profession of qualified lawyer for law graduates. The title ‘opening of legal professions’ is understood here as an approximately 15-year process of social negotiations and statutory changes which by definition was to lead to a definite enhancement in access to the profession of qualified lawyer and to legal services. In this context, I make a preliminary assessment of the consequences of opening up legal professions and evaluate the effectiveness of the current model of access of young lawyers to the professions of advocate and attorney at low through their opportunities in the legal services market and satisfying their vocational ambitions.