Skala Urojeń Peters i współpracowników (PDI) jako narzędzie do badania doświadczeń podobnych do psychotycznych w populacji ogólnej

Celem artykułu jest omówienie zjawiska doświadczeń podobnychdo psychotycznych (ang. PLEs – psychotic-like experiences) oraz przedstawienie narzędzi do pomiaru doświadczeń quasi-urojeniowych –skali Peters et. al. Delusions Inventory (PDI, Peters, Pickering, & Hemsley, 1999), jej skróconej wersji –PDI-21 (Peters, Joseph, Day, & Garety, 2004), atakże polskiej adaptacji skali PDI –SkaliUrojeń Peters iwspółpracowników (Prochwicz & Gawęda, 2015). Skale pozwalają na pomiar wpopulacji ogólnej doświadczeń quasi-psychotycznych zkontinuum urojeń. PDI-40 orazPDI-21 posiadają zarówno wysoką rzetelność, jak i trafność. Oprócz częstości występowania poszczególnych doświadczeń, skala mierzy związany z nimi dystres, stopień zaabsorbowania niezwykłymi myślami oraz wiarę wprawdziwość przekonań. Badania z użyciem narzędzia pokazały, że różnica pomiędzy osobami zdrowymi i diagnozowanymi z powodu zaburzeń psychotycznych ma charakter przede wszystkich jakościowy, a nie tylko ilościowy. Oprócz opisu narzędzia w artykule przedstawiona została hipoteza kontinuum zaburzeń psychotycznych i wspierające ją badania empiryczne, jak również czynniki demograficzne, biologiczne i społeczne związane z występowaniem doświadczeń quasi-psychotycznych.

The aim of the article is to discuss the psychotic-like experiences (PLEs) phenomena, as well as to present the scales designed to measure it: the Peters et al. Delusions Inventory (PDI, Peters, Pickering, & Hemsley, 1999), its short version – PDI-21 (Peters, Joseph, Day, & Garety, 2004),as well as the Polish adaptation of the PDI scale (pol. Skala Urojeń Peters i współpracowników, Prochwicz & Gawęda, 2015). The scales were designed to measure delusional ideation in the general population. Their psychometric properties confirmed that they are valid and reliable instruments to measure psychotic-like experiences. The scales can be used not only to measure the number of PLEs reported by an individual, but they also measure distress, preoccupation, and conviction associated with them. Studies conducted using PDI scales have shown thatthe differences between clinicaland healthy populations are not only quantitative, but also –and primarily –qualitative. Apart from the description of the instruments, the article presents the continuum hypothesis of psychosis and empirical studies that support it, as well as demographic, biological, and social factors related to psychotic-like experiences.