Analiza występowania poczucia pamiętania fałszywych wspomnień u osób badanych metodą list słów skojarzonych

Głównym celem przeprowadzonych badań była weryfikacja hipotezy o występowaniu zjawiska transferu fałszywych wspomnień pomiędzy pamięcią semantyczną, a epizodyczną u osób badanych. Założono, że do przypomnienia materiału (zarówno prawdziwego, jak fałszywego) dochodzi wskutek podniesienia poziomu aktywacji w wybranym fragmencie sieci pamięciowej powyżej wartości progowej. Mechanizm ten jest specyficzny dla pamięci semantycznej. W referowanym eksperymencie sprawdzono, czy (a) mechanizm aktywacji rozprzestrzeniającej się wzdłuż sieci pojęciowej spowoduje powstanie fałszywych wspomnień usytuowanych w pamięci wydarzeń, oraz (b) czy wywołane laboratoryjnie fałszywe przypomnienia będą, pod względem raportowanych przez osoby badane charakterystyk, bardziej podobne do prawdziwych wspomnień, niż przypadkowych błędów. Do weryfikacji hipotez wykorzystano metodę list słów skojarzonych (DRM paradigm) oraz procedurę „osądu wiem-pamiętam” (remember-know judgement). Badanie przeprowadzone w grupie 61 studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego potwierdziło postawione hipotezy. Okazało się, że uczestnicy eksperymentu istotnie częściej raportowali poczucie pamiętania w stosunku do prawdziwych i fałszywych wspomnień, niż błędnych przypomnień, a także że uśrednione wskaźniki przypominania dla fałszywych i prawdziwych wspomnień są na zbliżonym poziomie (odpowiednio 52% i 57%, w kontraście do błędów – 9,6%). Pozwala to wnioskować o występowaniu zjawiska transferu fałszywych wspomnień powstałych w efekcie wywołania aktywacji sieci semantycznej przy pomocy procedury procedurze DRM do pamięci epizodycznej, związanej z poczuciem pamiętania konkretnego, realnego wydarzenia przez osoby badane.