The effect of tillage systems and catch crops on the yield, grain quality and health of spring wheat

The aim of the research was comparison of the effect of plough tillage and conservation tillage with the use of various catch crops on the yield and grain quality of spring wheat sown in monoculture on rendzina soil. The experiment was set up on rendzina soil with split-plot design in four replications and included plough tillage (A) and conservation tillage, conducted with two methods: with autumn disking of catch crops (B) and with their spring disking (C). At the same time, four methods of regenerating plot in monoculture of spring wheat were conducted in a form of undersown red clover and Dutch ryegrass, as well as catch crops of lacy phacelia and white mustard. The control were plots without catch crops. Plough tillage was favorable for obtaining higher ear density and grain number per ear, which consequently affected increase in the yield of spring wheat grain, compared with conservation tillage. Decrease in the yield of spring wheat grain on plots with conservation tillage, to the highest degree resulted from a decreased ear density. Ear number and grain yield obtained from the plots where stubble catch crops were sown as well as red clover, were significantly higher than on plots after undersown Dutch ryegrass and on the control plots. Better yield of spring wheat on a plot after stubble catch crops and undersown red clover, to a high degree resulted from an increased ear number per unit of area. Tillage systems as well as catch crops did not change significantly 1000 grain weight of spring wheat. Degree of infestation of the spring wheat culm and root with a complex of fungal diseases was not altered by the evaluated tillage systems. Disease index determined for spring wheat on plots after undersown red clover and stubble catch crops as lacy phacelia and white mustard was significantly lower than after undersown Dutch ryegrass and in control without catch crops. The content of total protein and gluten in spring wheat grain as well as sedimentation coefficient did not change under the effect of the applied tillage systems. Application of Dutch ryegrass as a catch crop deteriorated the quality of spring wheat grain.

Celem badań było porównanie wpływu uprawy płużnej oraz konserwującej z wykorzystaniem różnych międzyplonów na plon i jakość ziarna oraz zdrowotność roślin pszenicy jarej wysiewanej w monokulturze na glebie rędzinowej. Schemat doświadczenia założonego na glebie rędzinowej metodą split-plot w czterech powtórzeniach uwzględniał uprawę płużną (A) oraz uprawę konserwującą prowadzoną dwoma sposobami: z jesiennym talerzowaniem międzyplonów (B) oraz z wiosennym ich talerzowaniem (C). Jednocześnie zastosowano cztery sposoby regeneracji stanowiska w monokulturze pszenicy jarej w postaci wsiewek międzyplonowych koniczyny czerwonej i życicy westerwoldzkiej oraz międzyplonów ścierniskowych facelii błękitnej i gorczycy białej. Obiekt kontrolny stanowiły poletka bez międzyplonów. Płużna uprawa roli sprzyjała uzyskaniu większej obsady kłosów, liczby ziaren w kłosie, co w konsekwencji przełożyło się na zwiększenie plonu ziarna pszenicy jarej w porównaniu z uprawą konserwującą. Obniżenie plonu ziarna pszenicy jarej w obiektach uprawy konserwującej wynikało w największym stopniu ze zmniejszonej obsady kłosów. Liczba kłosów oraz plon ziarna uzyskany z poletek gdzie wysiewano międzyplony ścierniskowe oraz wsiewkę śródplonową z koniczyny czerwonej były istotnie większe niż w stanowisku po wsiewce z życicy westerwoldzkiej i poletkach kontrolnych. Lepsze plonowanie pszenicy jarej w stanowisku po międzyplonach ścierniskowych i wsiewce międzyplonowej z koniczyny czerwonej wynikało w dużym stopniu ze zwiększonej liczby kłosów na jednostce powierzchni. Systemy uprawy roli oraz międzyplony nie zmieniały istotnie masy 1000 ziaren pszenicy jarej. Stopień porażenia podstawy źdźbła i korzeni pszenicy jarej przez kompleks chorób grzybowych nie był różnicowany przez oceniane systemy uprawy roli. Wskaźnik chorobowy określony dla pszenicy jarej w stanowiskach po wsiewce międzyplonowej koniczyny czerwonej oraz międzyplonach ścierniskowych z facelii błękitnej i gorczycy białej był istotnie mniejszy niż po wsiewce z życicy westerwoldzkiej i kontroli bez międzyplonów. Zawartość białka ogólnego i glutenu w ziarnie pszenicy jarej oraz wskaźnik sedymentacji nie zmieniały się pod wpływem zastosowanych systemów uprawy roli. Zastosowanie życicy westerwoldzkiej jako wsiewki międzyplonowej pogarszało jakość ziarna pszenicy jarej.