Dyskurs historii

The article focuses on linguistic features of historical discourse to interrogate the degree of difference between historiography and imaginary narration: is it valid to regard historiography as secured by its privileged signifying relationship with reality it purports to be representing? In the section devoted to the act of utterance Barthes uses the concept of shifters introduced by Roman Jacobson in order to identify those features of historical discourse that organize it, address the reader or announce the presence, or absence, of the writing subject – the historiographer. In the section devoted to the issues of utterance, in turn, he underlines those discursive processes which serve to break down historical content into units and then discusses their role in the establishment of the linguistic and cultural status of historiography. In consequence, Barthes sees historical discourse as narration generating realistic effect in its signifying process.

Artykuł snuje refleksję nad lingwistycznymi cechami dyskursu historycznego w odpowiedzi na pytanie do jakiego stopnia dyskurs historyczny różni się od innych form narracyjnych opisujących zdarzenia wyobrażone oraz czy w dalszym ciągu prawomocnym jest myślenie o historiografii jak o dyskursie mającym uprzywilejowaną relację znaczeniową z opisywaną przez siebie rzeczywistością. W części poświęconej aktowi wypowiedzenia Barthes posługuje się pojęciem szyfteru wprowadzonym przez Romana Jacobsona, by przeanalizować te elementy dyskursu historycznego, których funkcją jest zwrócenie uwagi na organizacje samej wypowiedzi, komunikację z czytelnikiem, bądź dyskursywne zaznaczenie lub wymazanie obecności podmiotu piszącego. Część poświęcona wypowiedzi skupia się na procesach dyskursywnych wprowadzających rozróżnienie między poszczególnymi kategoriami jednostek treści historycznych oraz na omówieniu ich późniejszej roli w językowej i kulturowej konstrukcji statusu dyskursu historycznego. W podsumowaniu Bathes skupia się na konsekwencjach powyższych wniosków dla wytwarzania historycznego sensu poprzez narrację , który to sens nazywa efektem rzeczywistości.