Prawo wychowania przez kulturę ascezy cielesnej

Przedmiotem rozważań w niniejszym eseju z dziedziny pedagogiki i filozofii kultury fizycznej jest asceza cielesna: świecka i religijna. Asceza gimnazjonowa doprowadza do wydoskonalenia władz cielesnych dla możliwości wypełniania zadań społecznych. Asceza pokutna jest sposobem symbolicznego zadośćuczynienia za popełnione winy. O pierwszej wiadomo, że ciało ożywia, o drugiej, że je „umartwia”. Omówiono wzory ascezy religijnej zakonników, którzy włączają się w życie społeczne ludzi świeckich (wewnątrzświatowcy), i mnichów wyrzekających się kondycji ludzkiej na zawsze (zewnątrzświatowcy). Szczególnym przypadkiem wyspołecznienia jest sadhu – asceta indyjski, który osiąga anonimową bezimienność. Wzory ascezy zakonników wewnątrzświatowych przenikają do życia świeckich, natomiast asceza gimnazjonowa nie staje się udziałem zakonników ani księży. Choć obydwa wzory ascezy mają za przedmiot naturalną cielesność, ich wektory przyczynowe są przeciwbieżne. Reguła zakonna nie zakłada gimnazjonowej formacji świętego, co oznacza, że zakonny etos przeczy prawu naturalnemu. W oparciu o przesłanki prawa naturalnego sformułowano prawo ascezy cielesnej osoby. Wskazano na możliwość łączenia wychowania zdrowotnego z katechezą ascezy pokutnej w ramach niesprzecznej logicznie pedagogiki ascetycznego stylu życia.

The object of consideration in this essay in the field of pedagogy and physical culture philosophy is lay and religious physical asceticism. Gymnasium asceticism leads to perfecting physical powers for the sake of fulfilling social tasks. Propitiatory asceticism is a way to symbolically assuage the burden of guilt. The former is known to enliven the body, the latter – to ‘mortify’ it. The author discusses the patterns of religious asceticism of monks who engage with the social life of lay people (intra-worldly ones) and those renouncing human condition forever (extra-worldly ones). A specific case of extra-socialization is a sadhu – a Hindu ascetic who reaches anonymous namelessness. The patterns of intra-worldly monks’ asceticism permeate the lay people’s life, whereas gymnasium asceticism does not affect monks or priests. Although both asceticism paradigms refer to natural physicality, their causative vectors remain divergent. The monastic rule does not assume a gymnasium-like formation of a saint, which means that the monastic ethos denies the natural law. On the basis of the natural law premises, the author formulated the law of physical asceticism of a person. The possibility was indicated to unite health education with the catechesis of propitiatory asceticism within the framework of the logically consistent pedagogy of ascetic lifestyle.