Oszustwo dopingowe w sporcie wyczynowym wśród kobiet w latach 1950–2017

Cel badań. W artykule przedstawiono zjawisko dopingu kobiet w sporcie w XX i XXI w. Wśród sportsmenek sztuczne wspomaganie wykryto w latach 50. XX w. W niektórych krajach powstał system maskowania dopingu przez władze państwowe. Doświadczenie w zakresie opracowywania i podawania leków wspomagających miały laboratoria antydopingowe, m.in. w Kreischa w NRD. Stosowanie niedozwolonych praktyk ukazano na przykładzie NRD, RFN, ZSRR, Chin, USA, Kenii i Polski. Materiał i metody. Materiał badawczy został zinterpretowany przy użyciu metod stosowanych w naukach historycznych: indukcyjnej, dedukcyjnej, komparatystycznej i analizy literatury specjalistycznej. Do sformułowania ostatecznych wniosków wykorzystano metodę syntezy. Wyniki. Praktyki dopingowe miały miejsce w wielu krajach. Od 1956 r. notuje się stosowanie wspomagania organizmów sportsmenek za pomocą testosteronu. Z czasem doszły bardziej udoskonalone niedozwolone środki oraz metody, takie jak np. doping ciążowy. Najbardziej zorganizowany doping pod kuratelą państwa miał miejsce w NRD, RFN, ZSRR, Chinach, USA, Kenii i w Polsce. Wnioski. W latach 50. XX w. zawodniczki – zwłaszcza w Związku Radzieckim – sporadycznie przyjmowały testosteron oraz steroidy anaboliczno-androgenne. Później liczba stosowanych środków dopingujących systematycznie rosła. Na większą skalę zaczęto je przyjmować dopiero w latach 70. i 80. XX w. Próbą zapanowania nad tym zjawiskiem są badania antydopingowe, jednak chęć zwycięstwa często przeważa nad zdrowym rozsądkiem.

Background. The paper discusses the problem of doping in women’s sport in the 20th and 21st centuries. The use of performance-enhancing substances in female athletes was first detected in the 1950s. The governments of certain states developed a system to mask doping; anti-doping laboratories, e.g. in Kreischa in the GDR, had experience in the production and application of supporting drugs. The paper analyses the cases of drug abuse in sport in East Germany, West Germany, the Soviet Union, China, USA, Kenya, and Poland. Material and methods. The source material was interpreted with the use of historical studies methods: induction, deduction, comparison, and literature analysis. Synthesis was applied in formulating the final research conclusions. Results. Doping practices occurred in many countries. Since 1956, supporting female athletes with the use of testosterone was observed. With time, more sophisticated illegal methods were included, e.g. pregnancy doping. The most intensive state-supervised doping programs were carried out in East Germany, West Germany, the Soviet Union, China, USA, Kenya, and Poland. Conclusions. In the 1950s, testosterone and anabolic-androgenic steroids were sporadically used in women’s sport, especially in the Soviet Union. Then, the number of doping drugs systematically increased; they were administered on an almost regular basis in the 1970s and 1980s. Anti-doping tests are an attempt to overcome the phenomenon; however, the thirst for victory often defies common sense.