34 LATA PORADOZNAWSTWA. „TANIEC CZASU” W BUDOWANIU DYSCYPLINY

W artykule przedstawiony jest rozwój poradoznawstwa – nauki o poradnictwie. Zostało pokazane, że w 34-letniej historii tej dyscypliny następowały zmiany zarówno dotyczące przedmiotu jej badań – poradnictwa, jak i w metodologii badań. Zmiany te przebiegały w czasie przekształceń politycznych, ekonomicznych, społecznych i kulturowych w naszym kraju. Znajdowało to odbicie w stosunku władz do poradnictwa, w zmianach oczekiwań jego klientów i w pracy doradców. Ponieważ celem artykułu jest pokazanie rozwoju dyscypliny, a nie opis praktyki, jego treść dotyczy zmian, jakie w tym czasie zaszły w metodologii badań. Artykuł został podzielony zgodnie z pojawianiem się w badaniach kolejnych paradygmatów: neopozywistycznego, humanistycznego, krytycznego i postmodernistycznego, a także przedstawiony w nim został współczesny stan badań poradoznawczych. Nieprzewidywalność perspektyw czasowych dokonujących się zmian w poradnictwie i jego kontekstach oraz w nakładaniu się paradygmatów w podejściu do przedmiotu badań określone zostały „tańcem czasu”.

The article presents the development of counsellogy – studies of counselling. It shows that the 34-year history of this discipline has undergone changes not only in the research subject, but also in the research methodology. These changes occurred during political, economic, social and cultural transformations in Poland. This was reflected in the attitude of authorities towards counselling, in the changes in expectations of its clients and in the work of counsellors. Since the aim of the article is to demonstrate the development of the discipline, and not to describe the practice, it relates to the changes that occurred in the research methodology at that time. The article is divided according to the emergence of subsequent paradigms: neo-positivist, humanist, critical and postmodern, and presents the state of contemporary counsellogy research. The unpredictability of time perspectives of changes occurring in counselling and its contexts, and in overlapping of paradigms in the approach to the subject of research are called the “dance of time”.