KATEGORIA CZASU W OSADZONYM W BADANIACH W DZIAŁANIU PROCESIE EDUKACYJNYM ZORIENTOWANYM NA MIEJSCA (ŻYWEJ) PAMIĘCI

W artykule pochylono się nad problematyką wielowymiarowości kategorii czasu w procesie edukacyjnym. Ukazano jej znaczenie dla uczenia (się) miejsc żywej pamięci, które umożliwiają odniesienie się do przeszłości w teraźniejszości dla przyszłości. W tekście zaprezentowano immanentne własności miejsc (żywej) pamięci, ich równoczesnego funkcjonowania na poziomie czasu przeszłego, teraźniejszego i przyszłego, które utwierdzone zostało dzięki zaistniałej na gruncie nauk historycznych zmianie paradygmatycznej (nadejściu w historii „czasu pamięci”). W jego końcowej części zaprezentowano fazy procesu dydaktycznego zbudowanego wokół miejsc żywej pamięci, sformułowano tezę, że osadzenie go w ramach badań w działaniu podnosi jego efektywność.

The article analyzes the issue of multidimensionality of the category of time in the educational process. Its meaning for learning places of living memory, which enables to relate to the past in the present for the future, was discussed. The paper presents the immanent properties of places of (living) memory, their simultaneous functioning at the level of the past, present and future time, which is consolidated by the paradigm change in historical studies (emergence of “time of remembrance” in history). The final part shows the stage of didactical process built around the places of living memory and formulates the thesis that embedding it within action research enhances its effectiveness.