BIOGRAFICZNE UCZENIE SIĘ I NARRACYJNE UCZENIE SIĘ – RAMY TEORETYCZNE

Na gruncie andragogiki rozwijane są teorie wyjaśniające fenomen uczenia się człowieka dorosłego pozostającego w związku z biegiem jego życia. Wśród nich wymienić można teorię biograficznego uczenia się i teorię narracyjnego uczenia się. W tekście przedstawiono ich założenia oraz podjęto próbę wskazania elementów wspólnych i różnicujących te dwa rodzaje uczenia się. Biograficzne uczenie się i narracyjne uczenie się współistnieją ze sobą, są sobie bliskie, w niektórych zakresach się pokrywają. Obydwa procesy należy łączyć z uczeniem się z życia oraz z procesem całożyciowym. Ich istotnymi elementami są: (re)konstruowanie narracji, refleksja, interpretowanie, wyjaśnianie i nadawanie subiektywnych znaczeń doświadczeniom życiowym. Istotą biograficznego uczenia się jest refleksja nad biografią własną lub Innych. Narracyjne uczenie się zachodzi zaś w akcie opowiadania. Obejmuje ono pełny zakres doświadczeń stanowiących przedmiot opowieści, wykraczając poza doświadczenia tylko biograficzne.

On the basis of andragogy there are developed theories explaining the phenomenon of adults learning which is connected with their life. The article presents biographical learning theory and narrative learning theory. Based on theoretical assumptions the author attempts to identify common and differentiating elements of these two types of learning. Biographical learning and narrative learning coexist with each other, as well as overlap in some areas. Both processes should be combined with learning from life and the lifelong process. Their essential elements are narrative (re)construction, reflection, interpretation, explanation and making meanings of life experience. The essence of biographical learning is reflection on autobiography or the Other biography. Narrative learning takes place in the act of storytelling. It goes beyond just the biographical and includes the full range of narrated experience.