Celem artykułu było przyjrzenie się słynnej debacie Oskara Langego z reprezentantami
Austriackiej Szkoły Ekonomii i krytyczna rekonstrukcja argumentów obu stron w świetle
współczesnej wiedzy ekonomicznej. Oskar Lange początkowo uznawany za zwycięzcę
debaty po krytyce Friedricha Hayeka i upadku realnego socjalizmu stał się przegranym
reprezentującym niewłaściwe podejście metodologiczne oparte na dorobku szkoły neoklasycznej
w ekonomii. Uważna egzegeza esejów uczestników debaty i nowe koncepcje
ekonomiczne pozwalają jednak na zniuansowanie powyższych wniosków. Po pierwsze,
Mises nie udowodnił niemożliwości istnienia gospodarki niekapitalistycznej – „obalił” tylko
stworzony przez samego siebie karykaturalny model gospodarki socjalistycznej, który
nie miał wiele wspólnego z rzeczywistymi propozycjami ekonomistów marksistowskich.
Po drugie, argumentacja Hayeka zawiera w sobie niespójności i jak pokazuje współczesna
wiedza jej wartość ma dość ograniczony historycznie charakter. Tezy Langego okazały się
błędne głównie z powodu zapożyczeń z liberalnej, neoklasycznej teorii ekonomii. Jednak
w świetle współczesnej jego ostateczne wnioski, które głoszą, że poprawne funkcjonowanie
rynku w gospodarce socjalistycznej jest głównie problemem technologicznym powiązanym
z kwestią demokratycznej kontroli nad środkami produkcji, w świetle współczesnej wiedzy
wydają się być bardzo aktualne. Wobec tego debata kalkulacyjna wciąż jest otwartą
kwestią.
The aim of the article was to look at the famous debate of Oskar Lange with representatives
of the Austrian School of Economics and to critically reconstruct the arguments
of both sides in the light of contemporary economic knowledge. Oskar Lange, initially considered the winner of the debate after Friedrich Hayek’s critique and the collapse of
real socialism, became a loser representing an inappropriate methodological approach
based on the achievements of the neoclassical school in economics. However, the careful
exegesis of the essays of the main participants in the debate and the new economic
concepts make it possible to discount the above conclusions. Firstly, Mises did not prove
the impossibility of a non-capitalist economy – he “overthrew” only his own caricatured
model of socialist economy, which did not have much in common with the real proposals
of Marxist economists. Secondly, Hayek’s argumentation contains inconsistencies and, as
modern knowledge shows, its value is historically limited. Lange’s theses turned out to be
wrong mainly because of the borrowings from the liberal, neoclassical theory of economics.
However, in the light of modern times, his final conclusions that the proper functioning of
the market in a socialist economy is mainly a technological problem related to the issue
of democratic control over means of production seem to be right in the light of modern
knowledge. Therefore, the calculation debate is still an open question.
Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies
Informacja
SZANOWNI CZYTELNICY!
UPRZEJMIE INFORMUJEMY, ŻE BIBLIOTEKA FUNKCJONUJE W NASTĘPUJĄCYCH GODZINACH:
Wypożyczalnia i Czytelnia Główna: poniedziałek – piątek od 9.00 do 19.00