Przejawy kryzysu w rozwoju społeczno-gospodarczym polskich regionów

W artykule przedstawiono główne przyczyny kryzysu światowego w świetle toczącej się dyskusji naukowej rozpatrującej źródła, głębokość, zasięg i skutki kryzysu. Pozwoliła ona stwierdzić autorowi, że jego przyczyny są o wiele głębsze niż wskazuje to większość badaczy. Są one ściśle związane z istotą chciwego światowego turbo kapitalizmu wraz z jego błędami systemowymi i strukturalnymi. Na tym tle zaprezentowano dane wskazujące, że polska gospodarka wyszła obronną ręką przed globalnym rozprzestrzenianiem się kryzysu gospodarczego. Funkcjonując na peryferiach światowej gospodarki, Polska doświadczyła jedynie spowolnienia wzrostu gospodarczego oraz pogorszenia sytuacji na rynku pracy. Procesy te przejawiały się w spadku produkcji przemysłowej, która objęła przetwórstwo przemysłowe, energetykę i górnictwo; w budownictwie zmniejszył się popyt na mieszkania skutkując obniżeniem produkcji sprzedanej (ale dopiero w III kwartale 2009 roku); w działalności handlowej skutki te przejawiały się w mniejszej sprzedaży pojazdów samochodowych i rosnących kosztach zatrudnienia; a z kolei w przedsiębiorstwach transportowych rok 2009 przyniósł spadek sprzedaży usług, powodując znaczne zmniejszenie przychodów ze sprzedaży w większości firm. W układzie regionalnym analiza nie dała podstaw do stwierdzenia wyraźnej koncentracji przestrzennej skutków kryzysu. Zróżnicowana przestrzennie struktura gospodarki „rozmyła” je, a zwiększona absorpcja środków na inwestycje z UE skutki te istotnie amortyzowała.

The article presents the main causes of the global crisis in the light of the current dicussion in scientific circles as to the sources, range, impact and effects of the crisis. The causes seem in this context to be much deeper than suggests the majority of commentators and are strictly related to the rule of greedy global turbocapitalism along with its inherent structural and system faults. Against this background the article presents data showing that the Polish economy has come out largely victorious from the struggle against the spread of the economic crisis. Functioning on the periphery of the global economy, Poland has experienced only a slowdown in economic growth and a worsening of the job market situation. These processes were visible in a decline in industrial production, including manufacturing, energy and mining; a decline in demand for residential housing was visible in the construction sector, which resulted in the decline of production sold (but not until the 3rd quarter of 2009); in trade the results were visible in a fall in car sales and rising employment costs, while in transport 2009 brought a fall in services sold, resulting in a significant decline in sales revenue in most companies. From the regional point of view, the analysis does not reveal any significant spatial concentration of the results of the crisis. The spatially differentiated structure of the Polish economy has “blurred” the results and an increased absorption of EU investment funds has significantly cushioned them.