Tendencje rozwoju mazowieckiego rolnictwa

Istnieje skłonność do niedoceniania wkładu sektora rolnego w proces rozwoju. Skłania do tego zwłaszcza jego niski udział w tworzeniu PKB. Jednak upowszechnianie się paradygmatu trwałego i zrównoważonego rozwoju, krytyka PKB jako miernika procesów rozwoju a także kryzys finansowy - skłaniają do przewartościowania poglądów na temat znaczenia rolnictwa i pożądanych kierunków ewolucji tego sektora. Paradoksalnie, rolnictwo tradycyjne do nie-dawna uważane za nienowoczesne, staje się obecnie „nowoczesne” a jego produkty coraz bardziej społecznie pożądane. W artykule przedstawiono znaczącą rolę rolnictwa w realnej gospodarce Mazowsza oraz ten-dencje, jakie miały miejsce w tym sektorze na przestrzeni ostatniej dekady. Trendy rozwojowe w rolnictwie regionu wskazują, że istnieje tendencja do przekształceń w stronę kapitało-chłonnego, pracooszczędnego, wysokotowarowego rolnictwa o charakterze industrialnym. Ten typ wydajnego rolnictwa ma i będzie miał swoje miejsce. Równocześnie jednak nowe uwarunkowania oraz postulowane w związku z tym pożądane trendy rozwojowe w nurcie koncepcji zrównoważonego rozwoju - uzasadniają wspieranie bardziej pracochłonnego i mniej kapitałochłonnego rolnictwa ekologicznego. Ekologiczny model rolnictwa bardziej odpowiada też charakterystyce endogenicznych potencjałów Mazowsza, zwłaszcza dużym zasobom pracy na wsi, niezdegradowanej ziemi i dominacji gospodarstw rodzinnych, tradycyjnie stosujących ekologiczne metody produkcji. Niezbędne są jednak działania mające na celu wzrost dochodów rolników i poprawę otoczenia rolnictwa. Ponieważ mniejsze gospodarstwa rodzinne z reguły cechuje deficyt kapitału - szansą dla nich jest udział we Wspólnej Polityce Rolnej i związana z tym możliwość skorzystania ze środków na inwestycje niezbędne dla rozwoju wspieranego przez UE nowoczesnego rolnictwa ekologicznego.

There is a tendency to belittle the role of the agricultural sector in development processes. This is primarily due to the low share of GDP farming accounts for. However, there are several reasons why the role of agriculture should be reevaluated along with the directions in which the sector should evolve. Such a change of stance is justified by the increasingly widespread paradigm of sustainable development, the critique of GDP as an indicator of development processes and the financial crisis. Paradoxically, traditional agriculture is currently becoming “modern” despite having been deemed the contrary, and its products are increasingly desired by the society. The article presents the important role of agriculture in the Mazovian economy along with the tendencies which were visible in the sector during the past decade. Development trends in regional agriculture show that there is a tendency for farms to transform towards industrial, capital-intensive, high-yield agriculture requiring relatively little labor. This kind of agriculture has its place in the market and is unlikely to lose it. At the same time, however, a more labor- and less capital-intensive ecological agriculture is in demand and should be supported due to its fitting into desirable trends of sustainable development and the current conditions. The ecological model of agriculture is also better suited to the Mazovia’s endogenic potential, esp. large assets of workforce in rural areas, uncontaminated soils and the fact that family farms prevail in the region and traditionally use ecological forms of production. Support is necessary, however, so that farmers can earn more and function in more favorable conditions. Taking into account that small family farms usually have to deal with a lack of capital, they have before them a significant opportunity in the form of the Common Agricultural Policy and the resulting possibility to make use of the funds available for investments necessary to develop modern ecological farming in accordance with EU policies.