Społeczna funkcja własności w planowaniu przestrzennym

Rozwój społeczno-gospodarczy wymaga coraz częściej korygowania interpretacji prawa własności w kierunku ograniczania właściciela w jego wykonywaniu. Własność nie jest bezwzględnym prawem podmiotowym, lecz funkcją społeczną, a granice prawa własności wyznaczają ustawy i zasady współżycia (interesu) społecznego. Prawo własności nieruchomości odgrywa szczególną rolę w odniesieniu do planowania przestrzennego w skali makro oraz w skali pojedynczych inwestycji, stanowi bowiem immanentną część konsekwencji ekonomicznych. Egzekutorami ograniczania prawa własności są organy państwowe i samorządowe, których zadaniem są nie tylko prawnie uzasadnione decyzje wywłaszczenia, lecz również nadzór nad współzależnością wartości strat i rekompensat. Istotną rolę kontrolną w procesie zmian własnościowych pełni tzw. informacja publiczna, umożliwiająca zainteresowanym właścicielom wgląd w zamiary projektowanych przekształceń.

Socio-economic development increasingly calls for revised interpretations of the right of ownership that would impose restraints on the owners in exercising their right. Rather than being an absolute substantive right, the right of ownership is a social function; its boundaries are delimited by legislative acts as well as by the public interest and the standards of communal conduct. Ownership of real property plays a special role with respect to spatial planning, both at the macro level and at the level of individual investment projects, by virtue of being an immanent part of its economic consequences. Restraints on the right of ownership are applied by government agencies and municipal authorities, whose task is not only to issue legally sound compulsory purchase orders, but also to ensure that the compensations paid to owners are commensurate with their losses. In the process of ownership changes, an important controlling role is played by public information programs enabling any concerned owners to inspect the envisaged transformations.