Obraz siebie ofiar przemocy szkolnej. Analiza negacji w narracjach

The objective. The purpose of the research was to present the self-concept of young people experiencing school violence that is being disclosed within their narratives. Methodology. The entries in Internet forums of 33 school violence victims have been analyzed. 13 of them were related to the recent experiences, the remaining 21 described in the ones from past. The narratives have been analyzed against the negations included within. The following have been taken into consideration: number of the negations, their kind, functions and the substance. Basing on their substance the self-concept of the school violence victims has been reconstructed. The results. School violence victims characterizes low self-esteem. They find themselves as helpless and worthless. They can notice only their negative characteristics, what makes them finding themselves as worse than the others. They still search for the traits that caused they became victims. These persons perceive their situation as indivertible. They feel strong, negative emotions like anxiety and shame. Persons, who have experienced violence in the past, can see its impact on their current life. The findings. In the narratives of persons experiencing school aggression, a specific self-concept of the violence victims is reflected, especially low self-esteem and negative thoughts about themselves, lack of life control, lack of faith in the possibility of changing the current situation, feeling alienated, experiencing anxiety and shame, difficulties with communicating own needs. The discourse is a reliable source of information about the mind of the violence victims, that would be hard to find using other methods.

Cel badań. Celem badań było przedstawienie obrazu własnej osoby, jaki ujawnia się w narracjach młodych ludzi doświadczających przemocy szkolnej. Metodologia. Przeanalizowano wypowiedzi 33 osób, zamieszczone na forach internetowych, opisujące przeżycia związane z doświadczaną przemocą szkolną. 13 narracji dotyczyło aktualnych przeżyć, pozostałe 20 opisywało przeszłe doświadczenia ofiar. Wypowiedzi przeanalizowano pod kątem występujących w nich negacji. Pod uwagę wzięto liczbę negacji, ich rodzaj, funkcje oraz treść. Łącznie przeanalizowano 185 negacji. Na podstawie ich treści zrekonstruowano obraz siebie ofiar przemocy szkolnej. Wyniki badań. Osoby doświadczające przemocy szkolnej charakteryzują się zaniżonym poczuciem własnej wartości. Postrzegają siebie jako bezradne i bezwartościowe, niepotrafiące poradzić sobie z trudnymi sytuacjami. Dostrzegają w sobie jedynie negatywne cechy, uważają się za gorsze od innych. Pomimo przekonania o swojej niewinności poszukują w sobie cech, które przyczyniły się do tego, że stały się ofiarami. Osoby te postrzegają swoją sytuację jako niemożliwą do zmiany. Odczuwają silne negatywne emocje takie, jak lęk, wstyd, smutek i żal. Osoby, które przemocy doświadczały w przeszłości, dostrzegają jej długofalowe negatywne skutki i wpływ na aktualne funkcjonowanie. Wnioski. W narracjach uczniów doświadczających agresji ze strony kolegów szkolnych widoczny jest obraz siebie charakterystyczny dla ofiar przemocy, zwłaszcza niskie poczucie własnej wartości i negatywne myśli dotyczące własnej osoby, poczucie braku kontroli nad swoim życiem, brak wiary w możliwość zmiany sytuacji, poczucie wyobcowania, doświadczanie lęku i wstydu oraz problemy z komunikowaniem własnych potrzeb. Przekaz w formie narracji stanowi rzetelne źródło informacji na temat psychiki ofiar przemocy, do których dotarcie w inny sposób byłoby wyjątkowo trudne.