Polityka tożsamościowa organizacji gejowsko-lesbijskich w Polsce a polityka „queer''

The article is an attempt to critically investigate, from the perspective of queer politics and postmodern philosophy, some of the linguistic strategies and political and social tools which Polish gay and lesbian organizations utilize to culturally emancipate "gay” and "lesbian” identities and to legitimize them in the social and legal realities. The article shows the ways in which identity politics cuts non-normative sexuality down to the conservative, heteronormative identity contours so as to include such a "normal,” "adapted” self (as a liberal subject) in the social and political status quo of the Polish (nation-)state. The author critically reflects on the results/drawbacks of such emancipatory practices in case of those identity narratives, or queer sexualities, that go beyond the ontological framework of the liberal identity constructs of the "gay” and the "lesbian.” The article also examines the discourse of the civil relationship for same-sex couples in the mainstream discourse of such gay and lesbian organizations as Fundacja Równości [Equality Foundation], Kampania Przeciw Homfobii [Campaign Against Homophobia], and G&L "elites,” arguing that the idea of marriage, or civil relationship, of two "gays” or "lesbians” proves conservative and discriminatory, because it excludes the social value or system usefulness of a great number of different, other-ed interpersonal relations, sexual positionings, or ideas for a relationship.

Niniejszy referat stanowi próbę krytycznego przyjrzenia się z perspektywy polityki queer oraz filozofii postmodernistycznej wybranym strategiom językowym oraz narzędziom polityczno-społecznym, używanym przez organizacje gejowsko-lesbijskie w Polsce w celu emancypacji kulturowej oraz legitymizacji prawno-społecznej tożsamości „geja” oraz „lesbijki”. Autor pokazuje, w jaki sposób poprzez praktyki tożsamościowe „przycięto” odmieńca do konserwatywnych, heteronormatywnych ram tożsamościowych, aby następnie taką „normalną”, „oswojoną” na zasadzie liberalnego podmiotu, tj. części większego systemu, włączyć w istniejący porządek społeczno-polityczny państwa. Autor zauważa, że taka wyzwoleńczo-emancypacyjna strategia tożsamościowa może być - paradoksalnie - szkodliwa dla tych narracji tożsamościowych i wzorców seksualności, które nie mieszczą się w ontologicznych ramach liberalnych konstruktów „geja” i „lesbijki”. Dalej, autor analizuje retorykę związków partnerskich/małżeństwa dwóch osób tej samej płci w mainstreamowym dyskursie takich organizacji gejowsko-lesbijskich, jak Fundacja Równości, Kampania Przeciw Homofobii, oraz gejowskich i lesbijskich środowisk kulturotwórczych. Autor zwraca uwagę na fakt, że idea związku partnerskiego/małżeństwa „geja” z „gejem”, „lesbijki” z „lesbijką”, którą w przestrzeni publicznej uważa się za obrazoburczą oraz niezwykle postępową, jest, w świetle polityki queer, ideą konserwatywną, bo potwierdza wyjątkowość, priorytetowość heteronormatywnej instytucji małżeństwa, oraz dyskryminującą, bo przejąwszy koncepcję związku dwóch osób mocno przesiąkniętą judeochrześcijańską wizją przeznaczenia/seksualności jednostki ludzkiej, przemilcza, a tym samym wyklucza, społeczną wartość czy systemową przydatność różnych odmiennych relacji międzyludzkich czy koncepcji związku.