Wychowanie fizyczne w pedagogice Marii Weryho-Radziwiłłowiczowej. Początki gimnastyki w przedszkolach polskich

Artykuł prezentuje jedną z pierwszych koncepcji wychowania fizycznego wprzedszkolu. Jest to koncepcja opracowana przez pionierkę wychowania przedszkolnego w Polsce – Marię Weryho-Radziwiłłowiczową. Prace nad metodyką wychowania fizycznego rozpoczęła Weryho już w końcu XIX w. i prowadziła przez cały okres międzywojenny. Dlatego celem artykułu jest pokazanie ewolucji w budowanej przez M. Weryho-Radziwiłłowiczową metodyki wychowania fizycznego. Wzorując się na pierwszych, prostych rozwiązaniach Fryderyka Wilhelma Froebla, które zdominowały pracę polskich instytucji wychowania przedszkolnego do lat 20. XX w. oraz teorii wychowania fizycznego Piotra Lesgafta, Weryho doprowadziła do powstania metodyki, która wychowanie fizyczne uczyniła podstawą wychowania zdrowotnego. Podstawowe założenia jej metodyki ćwiczeń ruchowych w przedszkolu uległy do dzisiaj tylko nieznacznym zmianom i udoskonaleniom.

The paper presents one of the first conceptions of physical education for preschools. It was worked out by a pioneer of preschool education in Poland – Maria Weryho-Radziwiłłowiczowa. She started her work on the physical education methodology at the turn of the XIX-th century and continued this work over the whole inter-war period. Therefore, presentation of evolution of the physical education methodology developed by M. Weryho-Radziwiłowiczowa is the aim of the paper. Based on the first, simple solutions given by Fryderyka Wilhelma Froebl which dominated the workings of Polish preschool education institutions until the twenties of the XX-th century as well as on the physical education theory of Piotr Lesgaft, M. Weryho brought about come into being a methodology which physical education made a basis of health education. Fundamental assumptions of her gymnastics methodology in preschools have been corrected and improved in insignificant extent until then.