Hiszpańska autonomia terytorialna w perspektywie Polski

Pomimo znaczących doświadczeń z autonomią terytorialną województwa śląskiego w okresie II Rzeczpospolitej, w obecnym systemie politycznym Polski zakres decentralizacji państwa jest ograniczony. Liczące się elity polityczne nie przewidują zmian w tej dziedzinie. Tym niemniej warto poznawać doświadczenia Hiszpanii, które mogą być pozytywnym albo negatywnym odniesieniem dla ewentualnej projekcji politycznej zmiany w Polsce. Hiszpania była drugim państwem europej-skim, które dokonało w latach 1979-1983 gruntownej reformy ustroju terytorialnego. W rezultacie powstało 17 wspólnot autonomicznych z własnymi ustrojami polityczno-prawnymi. Prawo do au-tonomii miały również regiony, nawet o wielkości jednej prowincji, które nie posiadały własnej tra-dycyjnej odrębności etnicznej. Rozwiązanie to po ponad 30 latach utrwaliło się i niezależnie od po-litycznych planów separacji niektórych regionów jest ważnym doświadczeniem demokratycznego i pokojowego procesu rozwiązywania problemów społeczności regionalnych i lokalnych. Stanowi także, wespół z doświadczeniami Włoch i Wielkiej Brytanii, ważną badawczo i politycznie inspi-rację dla nowych demokracji europejskich. W kontekście integracji europejskiej i globalizacji, regionalizacja nabiera szczególnego znaczenia, a rozwój partii regionalnych i lokalnych, które dzięki takiemu ustrojowi są pobudzone do działania, determinuje nowe oblicze współczesnej demokracji. Decentralizacja stała się cechą konstytutywną pojęcia demokracji empirycznej.

Despite the significant experiences of territorial autonomy of the province of Silesia in the Second Republic, in the current political system of Poland the extent of decentralization of the state is lim-ited. The mainstream of political elites do not provide for changes in this area. Nevertheless, it is worth getting to know the experiences of Spain, which can be a positive or negative reference for a possible projection of a political change in Poland. Spain was the second country in Europe, which implemented a thorough reform of the system of government in 1979-1983. As the result 17 auton-omous communities with their own political and legal regimes were created. ^e right to autonomy also had regions, even of the size of one province that did not have their own traditional ethnic separateness. This solution after more than 30 years perpetuated and regardless of the political plans of the separation of certain regions, is an important experience of a democratic and peaceful process of solving the problems of regional and local authorities. It is also, together with the experiences of Italy and the UK, a major research and political inspiration for the new European democracies. In the context of European integration and globalization, regionalization is of particular importance, and the development of regional and local parties, which, thanks to such a system are stimulated to action, determines the new face of modern democracy. Decentralization has become a constitutive feature of the concept of empirical democracy.