Problematyka konfliktów społecznych w exposés polskich premierów z lat 2007–2017

The article presents the assumptions and results of an analysis of the content of inauguration speeches of Polish Prime Ministers in 2007–2017: Donald Tusk (2007 and 2011), Ewa Kopacz (2014), Beata Szydło (2015) and Mateusz Morawiecki (2017). The aim of the study has been to answer the question whether and to what extent the issues of social conflicts were present in the speeches and what dispute resolution strategies were announced by the government. Social tensions were one of the leitmotifs of each of those speeches, mainly in the context of their negative impact on the effectiveness of public policy. The speeches often called for a reduction in rivalry both between political actors and between social groups. The need to overcome the crisis of citizens’ trust in state institutions was also ascribed great importance. In the face of social conflicts, the prime ministers announced that they would play the role of an “arbiter”, who would decide how particular resources would be distributed (more often), or a “negotiator”, who would conduct a partner dialogue with other social actors in order to reach a common agreement (less often).

Artykuł przedstawia założenia oraz wyniki analizy treści exposés polskich Prezesów Rady Ministrów z lat 2007–2017: Donalda Tuska (2007 i 2011), Ewy Kopacz (2014), Beaty Szydło (2015) i Mateusza Morawieckiego (2017), która służyła odpowiedzi na pytanie: czy i w jakim zakresie w wystąpieniach obecna była problematyka konfliktów społecznych oraz jakie strategie rozwiązywania sporów przez rząd były zapowiadane. Napięcia społeczne były jednym z motywów przewodnich każdego exposé, głównie w kontekście ich negatywnych skutków dla skuteczności polityki publicznej. W przemówieniach często pojawiały się apele o ograniczenie rywalizacji zarówno pomiędzy siłami politycznymi, jak i pomiędzy grupami społecznymi. Duże znaczenie przypisywano także konieczności przełamania kryzysu zaufania obywateli od instytucji państwowych. Wobec konfliktów społecznych premierzy zapowiadali pełnienie roli „arbitra” władczo rozstrzygającego, w jaki sposób przeprowadzona zostanie dystrybucja określonych zasobów (częściej), lub „negocjatora” prowadzącego partnerski dialog z innymi podmiotami społecznymi w celu wypracowania wspólnego porozumienia (rzadziej).