W służbie edukacji kobiet. Działalność Felicji Boberskiej z Wasilewskich (1825–1889)

Głównym celem artykułu jest ukazanie treści dotyczących wychowania i kształcenia kobiet, jakie proponowała w swym pisarstwie Felicja Boberska, wychowawczyni kobiet oraz literatka, lwowianka z urodzenia. Zajmuje ona zaszczytne miejsce wśród kobiet zasłużonych dla życia naukowego, oświatowego i kulturalnego drugiej połowy XIX wieku. Odnotowano wówczas wzmożoną aktywność kobiet w kwestii starań o równouprawnienie w dostępie do edukacji. Boberska była nie tylko publicystką i pedagogiem, ale także prowadziła we Lwowie nowoczesną pensję, aktywnie uczestniczyła we lwowskim życiu społecznym i literackim jako działaczka Towarzystwa Pedagogicznego, starsza nauczycielka w żeńskim seminarium nauczycielskim, współpracowniczka Stowarzyszenia Nauczycielek i lwowskiego Stowarzyszenia pracy kobiet. Była też autorką prac o charakterze pedagogicznym, historycznym, literackim. Całemu jej życiu przyświecała idea poświęcenia i pożytecznej pracy dla innych. Analizując życie i działalność pedagogiczną Boberskiej, trzeba szczególnie wyróżnić dwa aspekty jej aktywności na rzecz edukacji kobiet, a więc pracę zawodową i wysiłek włożony w wychowanie i wykształcenie pokolenia polskich kobiet oraz piśmiennictwo, ze szczególnym uwzględnieniem ukazywania przez nią roli kobiet w życiu naukowym, oświatowym, politycznym. Ponadto w tekście zwrócono uwagę na pewien wzorzec wizerunku kobiety końca XIX wieku, który propagowała ta nauczycielka i publicystka pedagogiczna.

The main goal of this work is to show the content concerning upbringing and education of women proposed in her writing by a columnist and a teacher Felicja Boberska, educator of women and writer, born in Lviv. She takes up a distinguished position among women meritorious for the scientific, educational and cultural life of the second half of the 19th century. Increased activity of women in the scope of efforts for equality in access to education was noted. Boberska was not only a writer and pedagogue but also ran a modern school for girls, actively participated in social and literary life of Lviv as a member of Pedagogical Society, senior teacher in the women’s teacher’s college, cooperator of Women Teachers Association and Lviv Women’s Work Association. She was also an author of pedagogical, historical and literary works. Throughout her life she was guided by the idea of sacrifice and work for others. While analysing the life and pedagogical work of Boberska two aspects of her activity for education of women should be especially noted, these are professional work and effort put into the education of a generation of Polish women and her writing with special focus on presentation of the role of women in scientific, educational and political life. Moreover the work points to a certain pattern in the image of a woman of the end of the 19th century that was propagated by this pedagogic writer.