Polski system oświaty a edukacja włączająca – bilans otwarcia 2020 w świetle raportu badawczego Ośrodka Rozwoju Edukacji

Artykuł przedstawia założenia raportu Edukacja włączająca w Polsce – bilans otwarcia 2020, zrealizowanego dla Ośrodka Rozwoju Edukacji oraz Ministerstwa Edukacji i Nauki. Opisuje najważniejsze wnioski, które z niego wynikają dla oceny działań, ale także potrzeb i zasobów na rzecz edukacji włączającej w polskim systemie oświaty. Edukacja włączająca zaczęła się w Polsce już znacznie wcześniej, jednak nie próbowano dokonywać wcześniej oceny jej stanu, co utrudnia dokonywanie porównań wstecznych. Funkcją Raportu było ukazanie stanu bieżącego edukacji, z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb i zasobów jej podmiotów, a w przyszłości także zmian w tym obrazie na drodze do przekształcenia polskiej szkoły w szkołę prawdziwie włączającą. „Stan edukacji” to stan zidentyfikowanych potrzeb zarówno dzieci/uczniów, jak i jednostek organizacyjnych systemu oświaty oraz zatrudnionych w nich kadr, które mogą przyczynić się do jakości tej edukacji. To także aktualny stan naszej niewiedzy (…) Dopiero próba scalenia różnych informacji uzmysławia, jakie braki w tym zakresie istnieją i co w przyszłości należałoby zrobić, by je wypełnić (Podgórska-Jachnik, 2021). Artykuł ukazuje założenia i strukturę Raportu, najważniejsze wnioski i rekomendacje, jak również niektóre refleksje krytyczne dotyczące przeprowadzonych badań, co określa zakres ich praktycznego wykorzystania, jak również może ułatwić projektowanie przyszłych badań.

The article presents the assumptions of the report Inclusive Education in Poland – Opening Balance 2020, carried out for the Centre for Education Development [pl. Ośrodek Rozwoju Edukacji] and the Ministry of Education and Science. It describes the most important conclusions that result from it for the evaluation of activities, but also the needs and resources for inclusive education in the Polish education system. Inclusive education started much earlier in Poland, but no previous attempt was made to assess its condition, which makes backward comparisons difficult. The function of the Report was to show the current state of education, considering the diverse needs and resources of its subjects, and in the future also changes in this image on the way to transform the Polish school into a truly inclusive school. The " state of education" is the state of identified needs of both children/students and organizational units of the education system and their staff, which may contribute to the quality of this education. It is also the current state of our ignorance [...]. Only an attempt to merge various information shows what gaps exist in this area and what should be done in the future to fill them. The article presents the assumptions and structure of the Report, the most important conclusions and recommendations, as well as some critical reflections on the conducted research, which determines the scope of their practical use, and may facilitate the design of future research.