Wybory organu wykonawczego gminy w wielkich miastach – determinanty sprzyjające utrzymaniu władzy

Dokonana w 2002 r. istotna zmiana zasad i trybu wyboru organu wykonawczego samorządu w jego podstawowych jednostkach organizacyjnych otwierała kolejny etap rozwoju polskiego samorządu terytorialnego. Wówczas nastąpiło odejście od wyboru wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przez radę gminy/miasta. Ustanowiona została zasada bezpośredniej elekcji tego organu, dokonywanej przez mieszkańców. Od 2002 r. prezydenci miast są wybierani co 4 lata w wyborach bezpośrednich. Kolejne wybory przynosiły ponowne zwycięstwo urzędującym prezydentom w wielu miastach. Określa się ich mianem „wiecznych prezydentów” (wielokadencyjni prezydenci). Wyznaczając przestrzenny zakres empirycznego pola badawczego, wybrałam trzy największe miasta Polski: Kraków, Gdańsk i Wrocław. Przebieg kampanii związanych z wyborami prezydentów tych miast odsłania szczególnie interesujące aspekty pozycji i trudnej w modernizującej się Polsce realizacji zadań przypisanych po 2002 r. prezydentom. Artykuł jest próbą pokazania specyfiki władania prezydenta polskiego miasta wybieranego co najmniej trzykrotnie. Moim celem badawczym było prześledzenie wydarzeń i okoliczności, które determinowały pozycję organu wykonawczego gminy i sprzyjały reelekcji.

The significant change of the principles and manner of electing the executive body of the local government in its basic organizational units introduced in 2002 opened another chapter of development of the Polish local government. The principle of electing the village mayor (mayor, president of the city) by the commune/city council was cancelled. It was established that this body would be elected directly, by the commune dwellers. Since 2002, town mayors in Poland have been elected in direct elections every four years. The next elections were bringing the renewed victory of presidents-in-office in many cities. They are named „everlasting mayors” (multi-term mayors). While defining the territorial scope of the empirical research I chose three of the biggest cities in Poland: Cracow, Gdansk and Wroclaw. The course of campaigns connected with the election of presidents of these cities displays particularly interesting aspects of the position and the difficulties in fulfillment of tasks assigned to the presidents after 2002 in Poland under modernization. The article is an attempt to show the specificity mayor of Polish city who is in term of office for at least three times. My research objective was to analyze the events and circumstances which determined the position of the commune executive body and conduced to re-election.