Etos nauki – między klerkowskim a eksperckim modelem nauki

Celem opracowania w warstwie poznawczej jest przedstawienie zmian, jakie doko¬nały się w rozumieniu zadań uczelni oraz roli uczonych; zmian obejmujących przejście od klerkowskiego do eksperckiego modelu uprawiania nauki, przy czym każdy model legitymuje odmienny zestaw norm, ukonstytuowany przez inne hierarchie wartości. Co się tyczy warstwy aplikacyjnej tego opracowania, to celem jest pokazanie sposobu lokowania tradycyjnych i nowoczesnych norm w misji i strategii konkretnej uczelni, a dokładnie Åbo Akademi w Vaasa, w Finlandii. Etos nauki oraz praktyka jego kultywowania stały się podstawą etnograficznego studium przypadku nad doświadczaniem sukcesu w nauce przez studentów studiów doktoranckich – doktorantów edukacji tejże uczelni. Zaprezentowany aksjonormatywny profil badanej uczelni jest przykładem eklektycznego modelu nauki, realizującego zarówno akademicki, jak i post-akademicki tryb wytwarzania wiedzy naukowej. Rozpoznany stan rzeczy dowodzi, iż uczelnia może być miejscem sprzyjającym realizacji tak badań podstawowych, jak i stosowanych.

The cognitive purpose of this paper is to display changes of defining university tasks and a scholar role; the changes which refer to the evolution of a science model, from clerks to experts, whereas each of the models legitimizes different set of standards constituted by diverse hierarchies of values. In regards to the purpose of the application, the text presents the placement method of traditional and modern standards in the mission and strategy of a specific university, namely Åbo Akademi University in Vaasa, Finland. Both ethos of science and their cultivating practices are the basis of the ethnographical case study on doctoral students doing PhD in education at ÅA. In addition, the study demonstrates how they experience success in science. The presented axionormative profile of the examined university is an example of implementing an eclectic scientific model which fulfils the academic and postacademic modes of producing scientific knowledge at the same time. The disclosed research case proves that universities might be a shared space for coherent coexistence of both basic and applied sciences.