Efekt następcy w procesie sukcesji indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce

W literaturze przedmiotu oraz w strategiach polityki sektorowej zmiany generacyjne wśród osób zarządzających indywidualnymi gospodarstwami rolnymi często wiążą się z oczekiwaniami pozytywnych przeobrażeń w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Zakłada się zazwyczaj, że sukcesja jest korzystna dla gospodarstw rolnych i użytkujących je rodzin. W jej następstwie nierzadko realizowane są bowiem odmienne od dotychczasowych sposoby zarządzania, wnoszone są też nowe doświadczenia, pomysły i kwalifikacje, które mogą się przyczynić do rozwoju działalności rolniczej i poprawy jej opłacalności. Celem artykułu jest charakterystyka zmian, jakie zaszły w gospodarstwach rolnych po przejęciu ich przez następców. Z przeprowadzonych analiz wynika, że sukcesorzy przyjmowali zróżnicowane postawy wobec przejmowanego majątku produkcyjnego. W całej tej zbiorowości nie zaznaczyło się jednak zwiększone nasilenie w podejmowaniu działań na rzecz rozwoju prowadzonej działalności rolniczej. Materiał empiryczny stanowiły wyniki panelowych badań ankietowych IERiGŻ-PIB.

In the literature and sectoral policy strategies, a generation change among farm managers is often linked with the expectations of positive developments in agriculture and rural areas. The farm succession is usually perceived as favourable for economic situation of farming families. As a consequence of this process different methods of management are often implemented. The new farmer’s experiences, ideas and skills that could contribute to the development of production and improvement of its profitability are also brought. The aim of this paper is to describe the changes that have occurred in the farms after succession. In total, among this group an increased number of actions aimed at the development of the agricultural businesses were not observed. However, analyses showed that among successors different attitudes towards acquired production assets were observed. The empirical material used in the study were the results of the IAFE-NRI panel surveys conducted on a sample of more than 2,5 thousand of the same farms in 2000, 2005 and 2011.