STUDIUM PRZYPADKU URBANIZACJI STRUKTUR PODMIEJSKICH MAŁYCH MIAST NA PRZYKŁADZIE DZIAŁDOWA I PRUSZCZA GDAŃSKIEGO

Artykuł podejmuje zagadnienie suburbanizacji, czyli procesu, który stanowi jedną z głównych faz w rozwoju miast. Proces ten charakteryzuje się rozbudową strefy podmiejskiej przy jednoczesnym opuszczaniu centrum jako miejsca zamieszkania. Opisane zostały przypadki dwóch małych miast - Działdowa oraz Pruszcza Gdańskiego. Ośrodki te różnią się od siebie pod kątem uwarunkowań takich jak: położenie w relacji z dużymi aglomeracjami miejskimi, odległość od nich, znaczenie aglomeracji jako ośrodka ponadlokalnego czy też liczba ludności samej miejscowości. Działdowo jest ośrodkiem w większym stopniu oddalonym od miasta wojewódzkiego, Pruszcz Gdański położony jest natomiast w bezpośrednim jego sąsiedztwie. Różnice wynikają nie tylko z odległości od tych ośrodków, ale też od ich stopnia rozwoju i występujących trendów. Głównym celem niniejszego artykułu jest analiza stanu istniejącego i zdefiniowanie czynników mających wpływ na rozwój przedmieść w miejscowościach położonych w zasięgu oddziaływania ośrodków o randze wojewódzkiej w zależności od relacji i powiązań występujących pomiędzy nimi. Metodą badań jest między innymi analiza elementów tkanki urbanistycznej, takich jak: rozmieszczenie zabudowy mieszkaniowej oraz ukształtowanie sieci komunikacyjnej. Przeanalizowane zostały także uwarunkowania społeczno-ekonomiczne miast, które mają bardzo duży wpływ na proces suburbanizacji. Przedstawione zostały również metody wykonania niniejszych badań oraz ogólne wnioski, które zostały zsyntezowane na ich podstawie. Głównym źródłem wiedzy były własne obserwacje na temat działania określonych w temacie artykułu ośrodków, jak i literatura pomocnicza, odnosząca się do ogółu zagadnień, dotyczących suburbanizacji i relacji występujących pomiędzy ośrodkami miejskim.

The main subject of this article are issues of suburbanization - a process which is one of the main phases in urban development. This process is characterized by leaving center areas of the cities in favour of moving to the suburban area. There has been described the case of two small towns which are Działdowo and Pruszcz Gdański. These cities differ from each other in many conditions such as: location in relation to large urban agglomerations, distance between them, the importance of the agglomeration as a supra-local center or the population of the town itself. Działdowo is a town located in a longer distance from a big city , while Pruszcz Gdański is located in its immediate vicinity. The differences result not only from the distance from centers, but also from their level of development and existing trends in several cities. The aim of the article is to thoroughly analyze the existing conditions of mentioned towns and to illustrate how the factor of location can affect the quaity of the buildings of these cities, and how relations between the centers can affect the formation and development of the dependent towns. The research methods used during the analysis are the analysis of elements of the urban fabric, such as the zoning of housing areas and formation of the communication network. Socio-economic conditions of cities that have a very large impact on the suburbanization process have also been analyzed. Also methods of completing research are shown and their results as general conclusions. The main source of knowledge were observations of towns which were specified in the subject of the article, as well as auxiliary literature, referring to all issues related to suburbanization and relations between urban centers.