NA GRANICY WODY I LĄDU – POJĘCIE NIEBIESKIEJ PRZESTRZENI URBANISTYCZNEJ

Obecnie obserwuje się wzrost zainteresowania projektowaniem urbanistycznym i architektonicznym z wykorzystaniem wody lub wręcz projektowania nowych terenów miejskich na obszarach wodnych. Sposób postrzegania strefy graniczenia wody i lądu w mieście ulega transformacji, a związek między tymi dwoma tkankami – znacznemu zacieśnieniu, w skutek czego w ostatnim dziesięcioleciu zaczęło kształtować się pojęcie niebieskich przestrzeni miejskich. Wciąż jednak pozostaje ono niejednoznaczne, kształtując się wraz ze wzrostem świadomości dotyczącym rozwoju przestrzeni na styku lądu i wody i wymaga usystematyzowania. W artykule nakreślono genezę pojęcia, a także zestawiono figurujące w literaturze przedmiotu definicje niebieskiej przestrzeni. Przeprowadzając ich analizę wyróżniono trzy charakterystyczne aspekty tego zagadnienia, jakim jest aspekt przestrzenny, środowiskowy i społeczny. W kontekście powyższych przeprowadzono syntezę zgromadzonych danych bibliograficznych prowadzącą do zgłębienia istoty niebieskiej przestrzeni oraz wyszczególnienia jej ogólnej charakterystyki. Wśród jej uniwersalnych cech wyróżniono obecność wody powierzchniowej w różnym stopniu w danej przestrzeni lub też jej silne oddziaływanie na daną przestrzeń, charakter miejski przestrzeni, a także istotne oddziaływania unikalnych cech tkanki wodnej na jej użytkowników. Przeprowadzona analiza pozwoliła na sformułowanie szczegółowej i wiarygodnej definicji niebieskiej przestrzeni uzupełniającej dotychczasowy stan literatury.

Currently, there is a growing interest in urban and architectural design using water or even the design of new urban areas on, under or above water. The perception of the zone on the edge of water and land in the city undergoes transformation and the relationship between these two tissues is tightened, as a result of which in the last decade the concept of blue urbans paces began to take shape. However, this concept s till remains ambiguous, being shaped with increasing awareness of the development of space at the interface between land and water and requires systematization. The article outlines the genesis of the concept and also compares the definitions of the blue space in the subject literature. Conducting their analysis, three characteristic aspects of the issue are distinguished: the spatial, environmental and social aspects. In the context of the above, a sythesis of collected bibliographic data was carried out leading to deepening the essence of the blue space and specifying its general characteristics. Among its universal features, the presence of surface water in various degrees in a given space or its strong impact on a given space, the urban character of space, as well as the significant impact of unique features of water tissue on its users have been distinguished. The conducted analysis allowed to formulate a detailed and reliable definition of urban blue space complementing the current state of literature.