Zima nie tylko Muminków. Problematyka kryzysu i rozwoju w ujęciu Tove Jansson

Artykuł jest propozycją lektury Zimy Muminków – jednego z tomów klasycznej sagi Tove Jansson – jako opowieści o czasie przemiany. Postawy bohaterów książki zostały potraktowane jako przykłady zachowań w sytuacji przymusowego rozstania z dotychczasową formą świata i prób adaptacji do nowych warunków życia. Muminek – główny bohater tomu – nie tylko musi oswoić się z nieznanym mu wcieleniem świata, lecz także przepracować zmianę, jaka dokonała się w nim samym pod wpływem zimy. Historia o Muminku wędrującym przez pokrytą śniegiem Dolinę jest dla Jansson pretekstem do skonstruowania ponadczasowej opowieści o metamorfozie jednostki, która nawet w niesprzyjających okolicznościach ma szansę na rozwój. Przedstawiona w artykule interpretacja odsłania gęstą siatkę motywów (kolor, światło, opowieść, wspólnota) wzmacniającą autorski przekaz i współdecydującą o sukcesie książki traktowanej jako lektura na czas próby. Z perspektywy odbioru tak odczytana Zima Muminków może stać się wsparciem dla współczesnych czytelników doświadczających dziś przymusowej transformacji rzeczywistości.

The article proposes reading Moominland Midwinter – one of the volumes of the classic Tove Jansson’s saga – as a story about a time of transformation. The attitudes of the book’s heroes were treated as examples of behavior in a situation of forced separation from the existing form of the world and attempts to adapt to new living conditions. Moomin – the main character of the volume – has to get used to not only the incarnation of the world he does not know, but also to work through the change that has occurred in him under the influence of winter. The story of the Moomin wandering through the snow-covered Valley is a pretext for Jansson to construct a timeless story about the metamorphosis of an individual, which, even in unfavorable circumstances, sees opportunities for development. The interpretation presented in the article reveals a dense network of motifs (color, light, story, community) strengthening the original message and co-deciding on the success of a book treated as a trial reading. From the perception perspective, Moominland Midwinter read in this way may become a support for contemporary readers experiencing the forced transformation of reality today.