Szanse i zagrożenia rozwoju kapitału ludzkiego w dziedzinie edukacji na obszarach wiejskich w Polsce w wieloletnich ramach finansowych 2014–2020

Inwestycje w kapitał ludzki to kluczowa determinanta rozwoju społeczno-gospodarczego w XXI wieku. Na obszarach wiejskich wymagają one dobrze zaplanowanych interwencji w dziedzinie edukacji. Niezbędne fundusze na ten cel będzie można pozyskiwać w wieloletnich ramach finansowych UE 2014–2020. W Polsce interwencje tego typu są zaplanowane przede wszystkim w Programie Operacyjnym Wiedza Edukacja Rozwój (POWER) oraz Regionalnych Programach Operacyjnych (RPO). Warto zatem podjąć się wstępnej oceny szans i zagrożeń związanych z rozwojem kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce w dziedzinie edukacji w latach 2014–2020. Celem artykułu jest zatem próba dokonania tej oceny z uwzględnieniem trzech aspektów: zakresu przedmiotowego wsparcia unijnego, procedury pozyskiwania wsparcia finansowego, nakładów i instrumentów finansowych zaplanowanych do realizacji. W artykule poddano weryfikacji następującą hipotezę: na podstawie założeń programowych POWER i RPO 2014–2020 w części dotyczącej edukacji można stwierdzić, że potencjalne szanse rozwoju kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich wynikają głównie z szerokiego zakresu przedmiotowego tego wsparcia, natomiast główne zagrożenia – z bardzo ograniczonej skali preferencyjności w procedurze pozyskania wsparcia finansowego oraz zastosowania bezzwrotnych instrumentów finansowych (dotacji). Przy opracowaniu artykułu korzystano z rozporządzeń wykonawczych Komisji Europejskiej oraz krajowych źródeł legislacyjnych, a także literatury przedmiotu dotyczącej rozwoju kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich i absorpcji środków unijnych na projekty społeczne.

Investment in human capital is a key determinant of socio-economic development in the twenty-first century. These investments in rural areas require well-planned interventions in the field of education. The necessary funds for this purpose will be available under the multiannual financial framework EU 2014–2020. Interventions in this area in Poland are planned mainly under the Operational Programme Knowledge Education Development POWER) and the Regional Operational Programmes (RPO). It should therefore be valuable to preliminarily assess the opportunities and threats connected with the development of human capital in rural areas in Poland in the field of education in 2014–2020. The aim of this article is, thus, an attempt to make such an assessment, taking into account the following aspects: scope of the EU support; procedures for obtaining financial support; available funds and financial instruments. The article verifi es the following hypothesis: based on program POWER establishments and RPO 2014–2020 in the section on education potential chances of the HRD in rural areas mainly result from wide range scope of this suport; while the main threats stem from a very limited scale of prioritization in the procedure of obtaining financial support and the use of non-repayable financial instruments (grants). The article draws upon the analysis of regulations of the European Commission and national legislative sources, as well as literature on development of human capital in rural areas and the absorption of EU funds for social projects.