Między geoekonomią i geopolityką. Propozycja strategii wobec Rosji w aspekcie dostaw gazu ziemnego do Polski.

Można wyszczególnić dwie skrajnie odmienne strategie polityki gazowej wobec Rosji: „geoekonomiczna” – kładąca nacisk na realizację celów gospodarczych Polski i „geopolityczna” – definiująca cele (geo)polityczne jako priorytet. Tym samym wpisują się w spór między neorealizmem a neoliberalizmem prowadzony na gruncie teorii stosunków międzynarodowych w kwestii celu działania państw w przestrzeni globalnej. Należy przy tym zaznaczyć, że wiele decyzji w zakresie polityki gazowej ma uzasadnienie zarówno ekonomiczne, jak i polityczne. Rozróżnienie na model geoekonomiczny i geopolityczny ma więc uzasadnienie tylko w sytuacji, kiedy cele ekonomiczne i geopolityczne wchodzą ze sobą w konflikt, który wymaga wyznaczenia priorytetu. Budowa wspólnego rynku gazu w UE, wzrost wydobycia gazu i ropy z łupków w USA i inne czynniki determinują wzmocnienie pozycji odbiorców wobec dostawców, także w Europie. Powoduje to stopniową „depolityzację” stosunków gazowych między UE i Rosją. W subiektywnej ocenie autora, w jej wyniku handel gazem w dłuższym okresie także w regionie Europy Środkowo-Wschodniej będzie domeną w coraz większym stopniu ekonomii, a nie polityki. Nie jest to dobrowolny wybór Rosji, ale konieczność przed jaką stoją jej władze.

There are two opposed models of the gas policy towards Russia: based on geo-economics and geopolitics. These models correspond with the Neoliberal vs. Neorealist Debate. Although many natural gas initiatives have both political and economic background, some of them are not. This is why the distinction of models should be taken into consideration. However, the depoliticisation of the EU-Russia gas relations should be also analysed.