The Evolving Legacy: The Institutionalization of Ex-Presidents and First Ladies. A Transatlantic Perspective

This paper brings together the summary of the key presentations that took place at the conference titled: “Preserving the Memory of the Presidency” on October 10, 2012, in Warsaw, organized by the Lech Wałęsa Institute Foundation with the support of the Chancellery of President Bronisław Komorowski as part of the Lech Wałęsa Presidential Library and Museum Project. The paper presents unique transatlantic perspectives on preserving the memory of the Presidency and First Ladyship. It describes and analyzes the prevalent and emerging institutions dedicated to preserving presidential and First Ladies’ legacies. The examples presented in the paper are by no means exhaustive but include, among others: The US system of Presidential Libraries and Museums, US National First Ladies’ Library, The Archive of the Office of the President of the Czech Republic, The Václav Havel Library, The Musée du Président Jacques Chirac, The Historical Archive of the Presidency of the Republic of Italy, The German Federal Archives (Bundesarchiv), and the Archive of the Office of the President of the Republic of Poland. The overarching questions that this paper asks, are: what kind of lessons can we draw from the examples presented at the conference and which of the lessons we can apply to better preserve the memory of the Polish Presidency. The Lech Wałęsa Presidential Library and Museum Project reveals several constraints in institutionalizing the legacy of the individual President in Poland. The paper suggests that in order to avoid difficulties in establishing a separate presidential repository, appropriate archival legislation would have to be passed to account for such a possibility. Regardless of whether such presidential repositories would be privately or state-owned, the official records of the Office of the President must continue to be administered through the National Archives, because the Presidency is a public, not private, Office. From the institutional point of view, also the legal status of the official papers of the former First Ladies should be addressed. Importantly, the Polish Presidents must start planning for the Post-Presidency. The examples of institutions dedicated to preserving the memory of individual Presidents in the US and Europe illustrate that by getting institutionalized the former Presidents can spend the rest of their lives with a sense of purpose while maintaining the dignity and the status of the public figure. The establishment of Presidential Libraries and Museums is not an exercise in nostalgia about the once occupied position. Presidential Libraries and Museums are not only repositories for preserving the institutional memory of the Presidency. They are first and foremost living memorials where presidential legacy lives on and continues to evolve.

Artykuł jest podsumowaniem najważniejszych prezentacji, które miały miejsce na konferencji “Preserving the Memory of the Presidency” 10.10.2012 w Warszawie przez Instytut Lecha Wałęsy, przy poparciu Kancelarii Prezydenta Bronisława Komorowskiego, jako część projektu Biblioteki Prezydenckiej i Muzeum Lecha Wałęsy. Dotyczy unikalnej perspektywy transatlantyckiej na przechowywanie pamięci o Prezydentach i Pierwszych Damach. Opisuje i analizuje główne i dopiero pojawiające się instytucje poświęcone przechowywaniu dziedzictwa Par Prezydenckich. Przykłady zaprezentowane w artykule nie są oczywiście wyczerpujące, ale między innymi obejmują: amerykański system Bibliotek i Muzeów Prezydenckich, Narodową Bibliotekę Pierwszych Dam USA, Archiwum Biura Prezydenckiego Republiki Czeskiej, Bibliotekę Václava Havla, Le Musée du Président Jacques Chirac, Archiwum Historyczne Prezydentury Republiki Włoch, Federalne Archiwum Niemiec (Bundesarchiv) oraz Archiwum Biura Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Podstawowe pytania artykułu to: czego możemy się nauczyć z przykładów zaprezentowanych na konferencji i które z nich możemy wykorzystać, by lepiej zachowywać pamięć o prezydenturze w Polsce. Projekt, dotyczący Biblioteki Prezydenckiej i Muzeum Lecha Wałęsy, odsłonił pewne ograniczenia w instytucjonalizacji dziedzictwa poszczególnych prezydentów Polski. Należałoby stworzyć odpowiednią legislaturę archiwizacji, by uniknąć trudności przy tworzeniu kolejnych repozytoriów prezydenckich. Niezależnie od tego, czy takie repozytoria byłyby państwowe czy prywatne, oficjalna dokumentacja Biura Prezydenta powinna być wciąż administrowana przez Archiwum Narodowe, gdyż prezydentura jest publiczna, a nie prywatna. Z instytucjonalnego punktu widzenia należy się też przyjrzeć statusowi prawnemu dokumnetów oficjalnych byłych Pierwszych Dam. Kolejno, prezydenci Polski muszą planować okres poprezydencki. Przykłady instytucji, przechowujących pamięć o indywidualnych prezydentach w USA i Europie, ukazują, że instytucjonalizacja pozwala prezydentom na zachowanie celowości życia, jak również godności i statusu osoby publicznej. Zakładanie bibliotek i muzeów prezydenckich nie jest kwestią nostalgii, a wagi przykładanej do poprzedniego stanowiska. Biblioteki i muzea prezydenckie nie są jedynie repozytoriami pamięci instytucjonalnej o prezydenturze. Są one przede wszystkim żywymi i ewoluującymi pomnikami dziedzictwa prezydentów.