University Studies as a Human Practice: What is Excellence for a Student?

For the Greeks, a free man lived in the polis, the place for otium and virtues. Work and active life at the oikia occupied a secondary place. Luther challenged this view: Beruf is both work and a divine call, and the contemplative life has to disappear. In the Middle Ages, the beginning of the universities and the presence of guilds developed a new approach to human work that discarded the opposition between otium and nec-otium. But this new approach did not influence philosophy. Modern philosophy, following Luther’s thesis on Beruf and the primacy he gave to active life, understood man and his work as totally rational. Within this approach, Protestantism introduced a “work ethic,” but this labor-centered society contains a strong economic basis, because work is understood as production. This article proposes a notion of work as craft, which is part of human practices and implies the attainment of different internal goods. Every work, whether manual or intellectual, also has social meaning: it appears within a community. Work cannot be defined as product. University practices –studying, teaching, doing research – can also be explained in these terms, and when this is the case, they are intrinsically related to human excellence, because they are at the basis of different virtues that make us flourish.

Według starożytnych Greków, człowiek wolny mieszkał w polis, które było miejscem otium i cnoty. Natomiast praca i życie aktywne zajmowały drugie miejsce. Luter spróbował podważyć takie rozumienie pracy. Według niego, Beruf, czyli praca, jest to miejsce, gdzie nadprzyrodzone powołanie i życie kontemplacyjne muszą się ze sobą łączyć. W średniowieczu, w czasach powstawania uniwersytetów i cechów rzemieślniczych, pojawiło się nowe podejście do ludzkiej pracy – otium i nec-otium przestały być swoim przeciwieństwem. To nowe podejście nie wpłynęło jednak na filozofię. Filozofia nowoczesna, idąc za tezą Beruf Lutra, zgodnie z którą pierwszeństwo ma życie aktywne, często rozumiała człowieka i jego pracę jako coś zupełnie racjonalnego. Wewnątrz tej szkoły protestantyzm wprowadził „etykę pracy”. Była to jednak praca rozumiana w sposób wybitnie ekonomiczny, jej jakość mierzono wydajnością produkcyjną. Niniejszy artykuł proponuje ujęcie pracy jako rzemiosła, czyli jako części ludzkich praktyk, które zakładają osiągnięcie rozmaitych wewnętrznych dóbr. Każda praca, fizyczna i intelektualna, ma również znaczenie społeczne: pojawia się wewnątrz konkretnej wspólnoty. Praca więc nie może być zdefiniowana tylko jako produkt. Różne praktyki uniwersyteckie – uczenie się, nauczanie, prowadzenie badań – można również zdefiniować przez odniesienie się do tych dóbr. W ten sposób stają się czymś nierozłącznym z doskonałością ludzką, ponieważ są podstawą rozwoju różnych cnót.